Trương thiên sư chịu nhục một phen, trở về phủ. Các thuộc hạ hay tin, tới hỏi thăm, thiên sư đem sự việc kể lại, không giấu giếm điều gì. Có hai vị linh quan, họ Vương, họ Hoàng bị kích động, lập tức rút roi sắt ra, hô to :

– Quỉ vật khinh nhờn, lăng nhục thiên sư, thì bọn tôi, chúng cũng chẳng coi ra gì. Xin thiên sư lập tức vời bọn quỉ tới, đập cho chúng một trận. Nếu không, sau này chúng càng lừng, thế lực quỉ bồng bột, làm sao trị được ?

Nói rồi, lập tức đứng thẳng người, đợi lệnh. Thiên sư cười, vỗ về :

– Ta há không biết đám quỉ đáng ghét, nhưng nghĩ bọn chúng, thân làm quỉ vật, đã lâu không ai tế tự, tình cảnh cũng đáng thương. Vả lại, cũng bởi Trương pháp quan không hiểu biết, bừa bãi thi thố đạo pháp, mới gây ra vụ này. Ta đã trách mắng nặng nề ông ấy, nhưng việc đó bọn quỉ không thấy, và vì chúng thâm hận Trương pháp quan, mới giận lẫy mà làm khó dễ ta. Việc làm đáng ghét, nhưng tình đáng thương. Vả lại bản thân ta cũng chưa bị thiệt hại bao nhiêu, chi bằng đặc cách thi ân, tha thứ cho chúng, biểu thị lòng khoan dung, độ lượng của mình. Mong các ông dẹp bớt cơn giận, đừng để ý đến nữa.

Hai vị linh quan nghe vậy, bình thản trở lại, Vương linh quan thu lại roi sắt, thung dung nói :

– Thiên sư vốn nhân từ, có thể thi ân, nhưng luật trời làm sao bỏ được ? Hạng ác quỉ này không tha thứ được đâu. Nếu bỏ qua không cứu xét, cũng không biểu thị được lòng khoan dung của thiên sư, mà trái lại bọn chúng còn cho rằng thiên sư nhát gan, ngại việc. Nếu chúng ta lơ là chức vụ, bỏ phế pháp luật, sau này, đụng một tí là chúng làm lớn chuyện, tùy lúc tùy nơi, kéo nhau tới uy hiếp chúng ta. Đó là mầm mống của tội lỗi, rất đáng sợ. Thế lực của quỉ lấn lướt, con người đều học theo quỉ, còn ra thế giới gì nữa?

Thiên sư nghe vậy, tỏ vẻ sợ sệt, lo lắng. Ông chưa kịp đáp, đã nghe trên không trung có tiếng hạc kêu, người tiên đột ngột xuất hiện. Thiên sư vội cùng hai vị linh quan, bốn vị tiên lại, cùng ra ngoài nghênh tiếp. Người mới tới chẳng phải ai khác, chính là Trương Quả đại tiên, người đã tiến cử Trương pháp quan. Trương Quả vừa thấy mặt thiên sư, liền chắp tay chào, nói :

– Bần đạo thật tình có lỗi lớn với chân nhân. Chỉ vì người tôi tiến cử, mà chân nhân bị ma quỉ ám toán. Nếu bần đạo không tình cờ qua đường, điểm tỉnh một lời, chân nhân còn bị bọn chúng gây phiền nhiễu, tội lỗi của bần đạo càng nặng thêm.

Bấy giờ, Trương chân nhân mới hiểu người ở trên không trung, điểm tỉnh mình, chính là Trương Quả, vội tạ ơn. Mọi người kéo nhau vào trong nhà, chia ngôi chủ khách, cùng ngồi xuống. Trương Quả trước hết lên tiếng, nói với hai vị linh quan :

– Vừa rồi ở trên không trung, đã được nghe lời cao luận của hai ông. Hai ông nói rằng thế lực của quỉ lấn lướt, người người học theo quỉ, nghe ra thật đáng sợ. Kỳ thực, rốt cuộc cũng có một ngày đó, chẳng qua là chuyện đó chưa xảy ra ngay, mà phải đợi một ngàn năm sau mới thấy. Đại để thiện, ác hai trường, là do âm, dương phân biệt ra. Thủa khai thiên lập địa, ai nấy đều hồn nhiên. Người hồn nhiên thì không cơ trá, mà không cơ trá tự nhiên là thiện nhân. Về sau, thói cơ trá ngày một thịnh, do đó thế đạo, nhân tâm ngày một mỏng, đến lúc mỏng cùng cực, tức dương khí tiêu diệt, âm thế cực thịnh. Hai ông nói tới thế lực của quỉ lấn lướt, chính là vào lúc này. Quỉ thuộc âm, người thuộc dương. Người mà không dương khí, thử hỏi có khác gì quỉ ? Xét sự tình trên thế giới ngày nay, toàn là tính chất ti tiện, âm hiểm, gian trá. Người làm quan chẳng ngó tới việc công, chỉ biết ăn hối lộ, lại hối lộ công khai, bất kể ngày đêm, có khác gì lũ quỉ tranh ăn ? Ở người dân thường, thì hiếu đạo bị phế bỏ, dâm phong được đề xướng, người ta chỉ cầu có lợi cho mình, không hỏi tới lễ nghĩa, liêm sỉ. Thứ lòng dạ của quỉ, mưu trí của quỉ đó, dần dần truyền cho người sống, đến một lúc, người và quỉ không còn phân biệt. Những thói xấu đó tràn ngập vũ trụ, biến thế giới của người thành thế giới của quỉ Nhưng đó đều là chuyện trong tương lai. Theo nhãn quang của bần đạo, đại khái từ nay tới một ngàn năm trăm năm sau, mới bày ra cảnh tượng đó, nói tới lúc đó e rằng quá sớm.

Trương thiên sư cười, nói :

– Cố nhân từ xa tới thăm, té ra chỉ để nói chuyện cằn nhằn, than thở.

– Câu chuyện này, các vị mới được nghe lần đầu, tất nhiên cho rằng tôi nói quá đáng, nhưng quyết không phải chuyện nói chơi cho vui, mà nhất định sau này sẽ có ngày đó. Đạo của trời đất không ngoài hai chữ âm dương, dương thịnh thì âm suy, âm thịnh ắt dương phải tiêu ma. Người xưa có nói : việc trong thiên hạ, một trị một loạn, chính là đạo lý đó. Bàn về thực chất, chẳng qua chỉ là đao với thương, ta sống ngươi chết, bốn phương tám hướng bày ra một cảnh chiến trường. Nhưng đó cũng chưa phải là loạn thật sự. Chỉ chừng nào lòng người mất đi, người biến thành quỉ, lúc đó mới kể là đại loạn. Có thể nói đó là sự tương phản hoàn toàn với thời trị của con người hồn nhiên. Nói cách khác, thời của con người hồn nhiên là toàn dương thời đại, mà thế giới của quỉ là toàn âm thời đại. Như thế, từ dương biến dần sang âm, thời gian đó trải qua không biết là mấy ngàn, mấy vạn năm. Sau đó, trời đất mới phục hồi, trở lại thời của người hồn nhiên, là khởi đầu của trị. Đạo trời như thế, biết làm sao đây ? Dẫu có người đại trí đại thành, như Ngọc đế, Nguyên Thủy, Lão Quân, hay Phật Tây phương, cũng không xoay chuyển lại được.

Thiên sư cùng các vị linh quan nghe vậy, đều than thở không đứt. Trương Quả không muốn bàn tới những chuyện mà người đời cho là vu khoát, mới đổi sang câu chuyện khác, dần dần nhắc tới chuyện của Trương pháp quan. Trương thiên sư vội cho gọi pháp quan tới. Trương pháp quan thấy mặt Trương Quả, tỏ vẻ áy náy.

Trương Quả mới cười, bảo :

– Người tuổi trẻ làm việc gì, thường không ngó tới lợi hại, không biết tiến thoái. Trên đời, mọi người đại khái đều như vậy, không riêng gì anh. Tuy nhiên, hôm nay tôi đến đây, có ý cùng mọi người giải quyết việc công án. Điều thứ nhất là Trương chân nhân, đúng như lời linh quan đã nói, vốn có lòng nhân từ, khoan dung, nhưng luật trời lại không bỏ được, ít nhất cũng phải đem mấy tên quỉ hồn thủ xướng ra trừng trị một phen.

Nói đến đó, liền rút tay áo ra một danh sách, giao cho Trương thiên sư, nói tiếp :

– Bần đạo đã thay mặt chân nhân, điều tra vụ này. Mấy tên ác quỉ đây, chính là những kẻ bầy mưu, thủ xướng. Những tên này mà không trừng phạt, quỉ giới làm sao yên được ? Điều thứ hai là chuyện của Trương pháp quan. Việc này tuy không lớn lắm, cũng không thể kể là nhỏ. Nhưng chẳng qua chỉ vì anh ta nhất thời ham đùa giỡn, muốn đem những điều đã học được hàng ngày ra thí nghiệm một phen, mong có ngày giúp đỡ thiên sư. Nếu nói là ác ý, thì hoàn toàn không. Vì thế, việc này xét cho cùng, cũng có chỗ đáng tha thứ. Nhưng bây giờ, dứt khoát anh ấy không thể ở lại đây. Điều thứ nhất là chân nhân quá khoan hồng, sau này khó chế phục được người khác, thứ hai là trong đám quỉ hồn, còn nhiều đứa hậm hực. Lần này, chân nhân trừng trị những đứa chủ mưu xong, những đứa khác còn oán ghét Trương pháp quan sâu hơn, anh ấy lại không có bản lãnh, làm sao chống đối nổi ? Chẳng gì bằng rời khỏi nơi này, về nhà phụng dưỡng mẹ. Đợi khi mẹ anh qua đời, ta sẽ lại tìm cho anh một nơi danh sơn động phủ, làm chỗ tu dưỡng. Nếu biết khổ công tu hành, sau này có hy vọng được làm địa tiên.

Trương pháp quan vội tạ lỗi cùng thiên sư, từ biệt cùng các vị đồng sự trong phủ, sau đó đi theo Trương Quả. Trương Quả cưỡi mây bay đi, dẫn anh kia trở về chốn cũ, gặp mẹ. Lúc ra đi. Trương Quả thẩy cho anh một thoi bạc, dặn dò :

– Anh có thể giữ số bạc này làm vốn, tần tiện mưu sinh, thấy ai nghèo khổ lại có thể giúp đỡ người ta, tạo công đức. Nay ta muốn nói rõ cho anh biết về kiếp trước của anh. Lúc đó, Chung Li tiên sư chưa đắc đạo, gặp anh trong núi, đã thu nhận anh làm đồ đệ, đặt tên cho là Sơn Nguyệt Nhi. Về sau, tiên sư bị sư phụ là Đông Hoa đế quân trách mắng, nói tiên sư chưa đắc đạo, sao dám tự phụ thu nhận đệ tử ? Vì thế, tiên sư không dám trở lại tìm kiếm anh nữa. Nhưng người tiên không nói chơi bao giờ, ông ấy đã hứa giúp đỡ anh, lại thấy anh cũng có chỗ tốt, nên trước sau gì cũng tìm cách thành toàn cho anh. Vì thế, sau khi đắc đạo, ông ấy đã gởi điệp văn đưa anh xuống âm ti, cho đi đầu thai ở chỗ này. Lại khảo sát con người của anh, thấy anh khá hiếu thảo, tính tình trung hậu, mới quyết ý nâng đỡ anh một phen, để hoàn thành túc nguyện. Đó là lai lịch kiếp trước của anh. Hiện giờ Đông Hoa đế quân đã hạ phàm, theo định số phải làm học trò của Chung Li tiên sư _ ông này nghĩ mình đã từng chịu ơn đế quân nâng đỡ, giáo huấn, mới được địa vị ngày nay, nên đã giả dạng làm một thầy giáo, tới nhà xin việc, nhận làm gia sư, để tùy lúc tùy nơi điểm độ cho đế quân. Vì ông ta không thể phân thân, nên đã nhờ cậy ta chăm sóc cho anh. Hiện giờ, mẹ anh đã mang bệnh, số thọ chẳng còn bao lâu. Anh đã rời phủ thiên sư, hãy ở lại nhà, phụng dưỡng mẫu thân, để làm tròn trách nhiệm của người con. Đợi khi mẹ anh qua đời, anh có thể tìm tới chỗ vách núi Bạch Phong nham, dưới chân núi Võ Đang, thuộc tỉnh Phúc Kiến, lấy nơi đó làm chỗ tu dưỡng. Đợi cơ hội tới, ta sẽ lại đến đó, chỉ dẫn cho anh về phép tu luyện.

Nói rồi, phất tay áo một cái, biến mất. Trương pháp quan vội quì xuống, đưa tiễn. Từ đó, ông tuân lời tiên sư, ở lại nhà, làm nghề đoán số mạng, chọn ngày lành cho người ta, lấy tiền nuôi mẹ. Qua năm năm, mẹ ông qua đời, ông bỏ nhà đi rong chơi, tới núi Võ Đang, thuộc tỉnh Phúc Kiến, quả nhiên tìm ra vách núi Bạch Phong nham. Dưới vách núi đó có một hang động, ông mới ở lại đó, dụng công tu dưỡng. Năm mươi năm sau, Trương Quả đích thân tới khảo sát trình độ, dạy cho ông nhiều đạo pháp. Lại ba trăm năm sau, độ cho ông làm địa tiên. Nhưng đó là những chuyện về sau.

Nay nói tới chuyện Chung Li Quyền ở nhà Lã Động Tân, dạy cho cậu này đọc sách trong năm năm. Đó là đời nhà Đường, sau khi Vũ Hậu rời bỏ chính quyền. Họ Lã là một nhà đời đời làm quan, cha mẹ Động Tân tự nhiên là hy vọng cho con trai kế thừa nghiệp quan. Nhưng Động Tâm lại có chí hướng khác. Đối với việc học hành, thi đỗ, cậu ta chẳng quan tâm tới chút nào. Những sách vở, điển tịch của người xưa, cậu ta đều chê là thô thiển, chẳng đáng đọc. Cha cậu tức giận vô cùng, trước mặt ông thầy giáo, đích thân khảo sát bài vở của con trai. Nào ngờ đưa sách cho đọc, cậu ta chỉ nhìn lướt qua một cái, là đọc vanh vách từ đầu tới cuối, không quên một chữ. Bấy giờ, cậu mới tám tuổi, đã biết làm văn, vừa tinh vừa khéo, nên người cha không thể không bội phục. Lại cố tình tìm những vấn đề nan giải trong cổ thư ra khảo sát con trai, thì cậu ta, hỏi đâu đáp đó, trôi chảy như nước, lại có nhiều nghĩa lý, phát hiện những điều mà người xưa chưa phát hiện. Người cha không làm khó được con trai, đành gật đầu, nói :

– Quả là con ngựa non chạy ngàn dặm của nhà ta. Nhưng trẻ con, miệng còn hôi sữa, mà dám chê sách của cổ nhân là không đáng xem, sao tránh khỏi tội quá cuồng vọng . Phải biết rằng chúng ta đi học, ngoài kinh truyện của thánh hiền ra, còn sách nào đáng đọc nữa chứ ?

Động Tân đáp liền :

– Cái học của Khổng thánh nhân là nhập thế chính đạo, lời lời bình dị mà cận nhân tình, có thể làm mẫu mực cho người đời. Nếu ai ai cũng như vậy, thì thiên hạ khá được thái bình, nhưng đó chưa phải là đạo thường trị vĩnh cửu. Còn như diệu nghĩa xuất thế, đều nằm trong Đạo Đức Kinh của Lão Tử. Nếu mọi người đều học tập theo, ắt muôn năm thường trị, vĩnh viễn không có chuyện loạn. Đạo tối cao trong sách đó, mọi người đều chịu là đúng, nhưng người ngày nay chỉ nhìn thoáng qua, mới cho là mối học dị đoan. Lại còn có nhiều yếu chỉ của Huyền môn, đạo thuật chính tông, đều là học vấn tối cao về nhân sinh. Ngày nay, những người tự nhận là thông đạt, lại khinh rẻ, chê bai đạo đó. Chỉ vì đạo đó không thi hành, thiên hạ mới thường loạn vậy.

Nghe những lời đó, người cha cho là kỳ lạ, và càng bực bội.