Diệp pháp Thiện chịu nhiều đau khổ, lúc đói lúc khát, qua một chặng đường dài, trải qua biết bao nguy hiểm, mà không dám nói một câu oán than, cuối cùng mới lên được núi Chung Nam. Lúc bấy giờ, Chung Li Quyền cũng giã biệt hai vị tiên Lã, Trương, nói rằng cần phải ra ngoài biển thăm bạn bè , bảo hai vị tiên ở lại kinh sư. Ông cũng thuận tiện thay mặt Trương Quả, ở dưới núi Chung Nam, biến thành một đạo đồng, đợi Pháp Thiện tới.
Khi Pháp Thiện xuất hiện, Chung Li Quyền chỉ lo hái thuốc, không để ý gì tới hắn. Pháp Thiện thấy đạo đồng, mừng như lượm được của báu, vội tiến lại thi lễ, nói :
– Xin chào tiểu huynh đệ.
Chung Li Quyền quay đầu nhìn lại, vẫn tiếp tục làm công việc của mình, miệng lẩm bẩm một mình :
– Thằng cha quê mùa ở đâu tới, cùng lắm mới sống được bốn, năm chục năm, dám kêu ta là tiểu huynh đệ ? So với hàng cháu chắt của ta, ngươi còn thua tới ngàn, vạn tuổi.
Pháp Thiện nghe vậy, kinh hãi nói :
– Thì ra là một vị đạo trưởng. Bần đạo có một câu thỉnh giáo, xin đừng tiếc lời chỉ dẫn.
Chung Li Quyền vất dụng cụ đang cầm trong tay đi, hỏi :
– Ngươi hỏi điều gì ? Có phải là người từ trong kinh phái đến đây để tìm Trương tiên đấy chăng ?
Pháp Thiện càng thêm kinh hãi, vội vái một vái, nói :
– Chính thị ! Đệ tử là Diệp Pháp Thiện, phụng chiếu chỉ của đương kim hoàng đế, đặc biệt tới đây để mời Trương đại tiên, mong đạo trưởng thông báo cho một lời.
Chung Li Quyền không trả lời, lại nói lẩm bẩm :
– Nếu ngươi sớm biết cung kính như thế, đã không đến nỗi chịu nhiều gian khổ. Mình cũng ra ngõ gặp gái hay sao mà bị xúi quẩy, lầm lỡ biết bao thời giờ.
Pháp Thiện nghe vậy, biết rằng đạo đồng châm biếm mình, không dám trả lời, cung kính đứng một bên, đợi cho đạo đồng lên tiếng trở lại. Chung Li Quyền lại cười một chập, nói :
– Thằng cha ngu ngốc này, trở về đi thôi. Người ta đã sớm làm quốc sư của hoàng thượng rồi, người còn đứng ngớ mặt ở đây làm gì?
Pháp Thiện bất giác ngẩn người ra một lúc, nói :
– Thì ra Trương đại tiên đã biết tin tức, tự mình tiến kinh từ trước rồi.
Chung Li Quyền thở “Phì” một tiếng, nói :
– Cái gì gọi là tiến kinh ? Thế nào gọi là tới trước với tới sau ? Người ta như mặt trời, mặt trăng, chỗ nào cũng chiếu tới nơi, là đồng thể với trời đất, có cảm tất ứng. Nói ông ấy ở kinh, há phải ông ấy chưa từng ở núi này ? Nói ông ấy đi trước, rất có thể ông ấy động thân sau ngươi. Vũ trụ này quá chật hẹp, có việc gì là không thể thực hiện ? Người chạy mướt mồ hôi, tự cho là đã đi một quãng đường ngàn dặm, nhưng dưới con mắt của thần tiên, bất kể cách xa bao nhiêu, chỉ cần bước một hai bước là tới, đâu có đáng kể là chuyện lớn lao ? Đi đi, đi đi, thật tình ta không có thời giờ nói chuyện tào lao với ngươi.
Nói rồi, cúi nhặt dụng cụ lên, tiếp tục công việc hái thuốc.
Pháp Thiện ngơ ngẩn một hồi, trong lòng phát sinh ảo tưởng, nghi ngờ đồng tử ở trước mắt có thể là Trương tiên chăng ? Nếu ta làm điều gì lầm lỡ, chỉ tổ cho người ta chê cười. Vạn nhất ông ấy hăm dọa, ép buộc ta động thân, mà ta không chịu đi, rất có thể bị ông ấy hại chết như chơi. Vừa nghĩ tới đó, bỗng thấy đạo đồng lại vất dụng cụ xuống, cất tiếng cười ha hả, nói:
– Nói thực cho ngươi biết, vừa rồi người đã nghĩ sằng, đi vào ma đạo mất rồi. Thiên hạ làm gì có thần tiên hăm dọa người ? Người đã có thành ý đến đây, tự nhiên người ta thấy được lòng lo lắng của ngươi, chấp nhận lời yêu cầu của ngươi, đã sớm ở trong cung rồi. Nếu ngươi không tin, hãy ở lại vùng phụ cận núi này, thuê một căn nhà tranh mà ở đó, đợi tới lúc Trương đại tiên cáo lão về vườn, thế nào chẳng có ngày gặp ông ấy.
Pháp Thiện nghe nói, mới biết rằng quả thật Trương Quả không từng rời xa kinh sư một bước. Cậu đồng tử trước mắt đây, không biết có phải hóa thân của Trương tiên, hay bạn bè ông ấy ? Chỉ hận mình công lực nông cạn, không thể nhận định rõ mà thôi.
Hắn vừa nghĩ tới đó, Chung Li Quyền đã cất tiếng cười vang, nói :
– Đã biết mình công phu không nhiều, sao không mau mau trở về dụng công luyện tập, còn ở đó mà khoe tài khoe giỏi, đòi làm pháp sư gì đó, chỉ tổ người ta chê cười ?
Pháp Thiện thấy việc gì đạo đồng cũng biết trước, như xoáy vào gan phổi của mình, bất giác sợ hãi quá chừng, vội dập đầu lạy tận đất. Chung Li Quyền lại cất tiếng cười, nói :
– Bảo ngươi trở về, ngươi không chịu đi, khuyên ngươi ở lại đây dụng công luyện tập, ngươi lại không chịu, cứ một mực quấn quít bên ta làm gì ? Nhưng thôi, ta cũng thương ngươi đường xa vất vả, chịu khổ đã nhiều, nay ta giúp cho ngươi một trận gió, đưa ngươi trở lại kinh sư vậy.
Nói rồi há miệng, thổi một làn hơi, tức thì một trận gió lớn nổi lên, đưa Diệp Pháp Thiện từ dưới đất bay tuốt lên chín tầng mây, trôi nổi vật vờ. Pháp Thiện sợ hãi, vội nhắm chịt hai mắt , ngay cả cử động chân tay cũng không dám. Một hồi, nghe gió lặng, cảm thấy thân mình rơi xuống, mới mở mắt ra nhìn. Ôi, một chuyện lạ xảy ra, bản thân đang nằm trên giường của mình. Mở mắt nhìn quanh, thấy không sai chút nào : đây là nhà của mình.
Kinh hãi kêu lên một tiếng, làm kinh động tới đám gia nhân bên ngoài, và bọn đàn bà, con gái đang ở phòng phía trước, tất cả cùng kéo tới thăm hỏi. Họ thấy Pháp Thiện há hốc miệng, mắt mở trừng trừng, không biết nói sao. Vợ Pháp Thiện là Vương thị lên tiếng trước nhất :
– Chà ? ông về hồi nào vậy ? Sao không vào bằng cửa trước ? Cũng chẳng hiểu ông vào bằng cách nào, lại nằm đây mà ngủ !
Pháp Thiện nghe vậy, lại nhắm hai mắt, hồi tường những việc đã qua. Những chuyện trước, chuyện sau cứ lần lượt hiện ra trước mắt. Pháp Thiện mới nhìn mọi người, hỏi :
– Chẳng phải chúng ta đang gặp nhau trong giấc mơ ư ?
Vương thị vặc liền :
– Ban ngày ban mặt, nằm mơ nỗi gì ?
Pháp Thiện định thần một lát, bất giác nói không ra hơi, cho mọi người rút lui, chỉ giữ lại Vương thị trong phòng, đem những chuyện vừa qua, nhất nhất kể lại. Vương thị nghe xong, liền hiểu rõ, cười nói :
– Uổng danh ông là người hiểu biết, chuyện như vậy cũng không nghĩ ra. Người ta là đại la kim tiên, tự nhiên là có pháp lực vô biên, thần thông quảng đại. Theo tôi thấy, mọi chuyện xảy ra từ trước tới sau, đều do Trương tiên một mình bầy ra, để làm trò đùa. Nhân thấy ông dài lưởi, lắm điều, đối với ông ta lại không chút lễ mạo, ông ta mới bầy trò, cho ông nếm mùi đau khổ. Sau thấy ông có thành tâm – Thần tiên là không bao giờ đối xử quá đáng với người khác – ông ấy mới giúp cho một cơn gió, đưa ông về nhà. Nói tóm lại, những gì là si lão, lão lang, sư phụ của lão lang, và đạo đồng ở Chung Nam sơn nữa, đều là Trương tiên một thân ảo hóa.
Pháp Thiện nghe vậy, nửa tin nửa ngờ, chỉ biết sửa sang lại mũ áo, lập tức vào cung. Liền thấy thiên tử cùng một vị lão đạo đang ngồi, bàn về Huyền kinh bí kíp, Pháp Thiện càng tin lời vợ nói là đúng. Thiên tử vừa thấy mặt, liền nói :
– Vất vả cho khanh quá.
Pháp Thiện biết vị đạo nhân kia chính là Trương Quả, vội dập đầu lạy nói :
– Trương đạo trưởng đã về đây rồi. Vi thần chỉ vì dài lưởi, suýt nữa không thể trở về, thấy mặt bệ hạ.
Thiên tử cười, hỏi thăm tình hình chuyến đi, Pháp Thiện đứng dậy, hướng về phía Trương Quả, vái mấy vái, nói :
– Bệ hạ bất tất phải hỏi cặn kẽ hạ thần. Mọi chuyện đều có Trương quốc sư nhúng tay vào, bệ hạ cứ từ từ hỏi ông ấy, sẽ rõ tất cả.
Trương Quả cười, nói :
– Lại nói nhảm rồi ! ông không nhớ những lời vợ ông đã nói hay sao ?
Từ đó, Trương Quả vâng chiếu chỉ, an thân ở Tập hiền viện. Những lúc rảnh rỗi, được vời vào trong cung, để giảng huyền lý về việc tu đạo. Lúc đầu, những tưởng thiên tử có thể tu đạo, lập đức, làm một vị vua thánh minh, nếu có gặp phải kiếp số, cũng vãn hồi được một, hai phần. Thiên tử thời bấy giờ là Huyền Tông hoàng đế khi mới lên ngôi rất siêng năng việc chính trị, thương yêu dân chúng, và những năm thuộc niên hiệu Khai Nguyên có thể kể là thời thịnh trị của nhà Đường. Về sau, thiên hạ thái bình, muôn dân lạc nghiệp, vị thiên tử này dần dần sinh ra kiêu dâm, hôn ám.
Đến khi đổi niên hiệu là Thiên Bảo, trong cung có sủng phi Dương Ngọc Hoàn, bên ngoài có hạnh thần An Lộc Sơn, cấu kết nhau, sống buông thả nơi cung cấm. Các đại thần trong triều lại kết đảng mưu lợi riêng, làm nhiễu loạn thời cuộc. Trương ở trong triều đã nhiều năm, mắt thấy thiên hạ nhiều việc, kiếp số đã thành.
Tên An Lộc Sơn này chính là con chồn già đã rời bỏ núi Thiên Bình, đi đầu thai trước đây. Những hành vi của hắn đã nhiều lần vượt ra ngoài khuôn phép. Trương Quả biết thiên hạ chẳng bao lâu sẽ đại loạn, không thể cứu vãn, hà tất còn sống chen lộn giữa triều đường làm chi. Một hôm tan chầu trở về, đem ý rút lui nói với Lã tiên. Lã tiên mấy hôm nay cũng mới phát sinh một chuyện phong lưu, nghe Trương Quả nói, liền cười, bảo :
– Cháu cũng mới có một người tình nhân, gần đây đang giao hảo với nhau, làm sao có thể bỏ kinh thành mà đi được ?
Trường Quả nghe vậy, liền cười lớn tiếng :
– Thần tiên mà có tình nhân ? Anh đã dở chứng rồi đây.
Lã tổ nghiêm sắc mặt, nói :
– Tại sao thần tiên lại không được phép có tình nhân ? Nếu sư thúc không mắc chuyện gì lớn, hãy theo cháu đi chơi một chuyến, mới rõ người tình nhân của cháu là trang quốc sắc thiên hương, xứng đáng với mối chung tình của cháu.
Trương Quả nghe chuyện bất ngờ, liền nói :
– Vậy tôi theo anh đi, coi thử thế nào.
Nói rồi, tính theo Lã tiên đi liền, Lã tiên vội nói :
– Khoan đã. Đây là chỗ yên hoa, chúng ta ăn mặc thế này, không thích hợp chút nào.
Trương Quả cười nói :
– Thì ra anh không dám hiển xuất bản lại diện mục ra mắt người ta. Cho thấy anh đãi người không chút thành ý, sao có thể kể là tình nhân được ?
Câu nói đó khiến Lã tổ á khẩu, không biết đường nào trả lời, đành cười xòa. Vì thế Lã tổ biến ra một thư sinh trẻ trung, Trương Quả cũng biến ra một nhà buôn trung niên, hai người cùng rời khỏi Tập hiền viện, lội bộ mà đi. Qua nhiều khu phố đông đúc, mới tới một ngôi nhà đồ sộ. Lã tổ đưa tay gõ cửa, bên trong có người ra mở, là một người ăn mặc ra dạng một gia nhân. Vừa thấy Lã tổ, ông ta cất tiếng gọi Vương công tử, mặt mày tươi tỉnh, và rất cung kính, lại quay qua Trương Quả vái một vái. Trương Quả cười, nói :
– Ở đây anh cũng có thớ lắm, chỉ tiếc là anh đóng vai Vương công tử.
Lã tổ đưa mắt ra hiệu cho Trương tiên đừng nói. Hai người tiến vào cửa, đi qua một sân rộng, vòng quanh một hành lang dài, mới tới khu nhà chính. Trương tiên hỏi nhỏ Lã tổ coi đây là đâu, Lã tổ cũng hạ thấp giọng, nói :
– Sư thúc đừng nên hỏi, lát nữa sẽ biết.
Trương tiên tỏ ý buồn bực. Đi một lát, tới một đại sảnh, từ đằng sau tiến ra nhiều cô gái trẻ trung, quần áo đẹp rực rỡ, cô nào cô nấy đều tươi cười, cất tiếng gọi Vương công tử. Trong đám có một người dung mạo rất đẹp, tuy tuổi đã lớn, còn giữ được nét phong vận, vẻ yểu điệu quyến rũ, các cô khác không sao theo kịp.
Lã tổ cười, nói với Trương tiên :
– Đây là tình nhân của tiều điệt, có tên là Bạch Mẫu Đơn.
Trương Quả nghe tên gọi “Bạch Mẫu Đơn”, lại nhìn tình cảnh trước mắt, mới biết Lã tổ đã chơi khăm, dẫn mình tới một nhà thanh lâu, trong lòng dở khóc dở cười, đành nén nhịn. Bạch Mẫu Đơn vẹt các cô gái ra, tiến lại gần, mỗi tay nắm tay một vị tiên, lôi kéo đi, qua phía sau đại sảnh, tới một gian hoa sảnh nho nhỏ.
Hai bên hoa sảnh, treo hai tấm màn dài tận đất, đưa mùi hương thơm nức mũi. Bạch Mẫu Đơn dẫn hai vị tiên vào một căn phòng phía Đông. Trương tiên ngửng đầu nhìn, thấy trong phòng trưng bầy nhiều đồ đạc sang trọng. Đáng chú ý nhất là một bàn trang điểm của phụ nữ, đẹp lộng lẫy. Trương tiên đưa tay chỉ cho Lã tổ thấy, cất tiếng cười ha hả. Lã tiên nói:
– Có gì đáng cười đâu ? Sư thúc quả là ít thấy, lạ nhiều !
Trương Quả đáp :
– Ta không cười điều gì khác, chỉ cười anh đa tình, không sợ sa xuống A Tì địa ngục sao ?
Lã tiên cười, nói :
– “Chết dưới khóm mẫu đơn. Làm quỉ cũng phong lưu”. Nàng có tên Bạch Mẫu Đơn, cháu tình nguyện chết vì nàng.
Trương Quả chưa kịp đáp Bạch Mẫu Đơn cũng không để cho Lã tổ lên tiếng, đưa cánh tay ngà ngọc bịt lấy miệng Lã tổ, cười nói :
– Người đời nói ra câu nào, cũng cầu mong điều cát lợi, riêng vị công tử này, mở miệng ra là nói tới chết. Anh đòi chết vì em, em không cho anh chết, đã sao ?
Hai vị tiên nghe vậy, cũng cất tiếng cười ha hả. Bạch Mẫu Đơn phật ý, lộ vẻ thẹn thùng, hờn dỗi, ngả vào mình Lã tổ, giữ chặt lấy, không buông. Lã tổ vội lên tiếng dỗ dành. Trương tiên đứng một bên, thấy hai người quấn quít, bất giác lắc đầu, lát sau lên tiếng đòi đi. Lã tổ không biết làm sao, đành đi theo, cùng trở về Tập hiền viện.
Trương tiên vô cùng thắc mắc về chuyện này, nhưng cũng biết Lã tổ quyết không phải vô ý mà làm như vậy, mới hỏi lý do. Lã tổ đem sự tình kể lại, nói :
– Cô gái này cùng cháu kể là bạn cũ từ lâu lắm rồi. Kiếp trước, cô tên là Tiểu Kim Tử, họ Chu. Lúc cháu lên Lư Sơn học kiếm pháp, chúng cháu đã từng có mối quan hệ với nhau. Lúc đó, cháu từng nói lỡ một câu, chấp nhận một lời yêu cầu của cô. Nay hai người tình cờ gặp lại nhau nơi đây. Lúc học kiếm pháp, cháu có đem chuyện này kể lại với Hà đại tiên cô, tiên cô mới trách cháu, nói rằng người tu đạo không nên khinh suất hứa hẹn với ai một điều gì, vì một câu nói lỡ lời có thể kết thành món nợ oan nghiệt về sau. Khi cháu tới kinh sư, người con gái kia đã chuyển kiếp làm người, lạc vào xóm thanh lâu. Tiểu điệt vừa nhìn, thấy cô dung nhan thần tình, nói năng sắc sảo, y hệt như kiếp trước, không sai chút nào. Cháu liền xúc động trong lòng, nhớ lại những lời tiên cô nói, thấy người con gái này quả có phúc phận rất lớn, phải nhờ tay cháu độ thoát cho. Vì thế, cháu mới dự tính từ chỗ tình cờ quen biết, tìm cách nâng đỡ cô một phen, để khỏi phụ lòng cô, ở kiếp trước đã cùng cháu kết một đoạn duyên phận.
Trương tiên hoạt nhiên tỉnh ngộ, nói :
– Ta đã liệu tính trong chuyện này phải có một lý do nào đó, nay mới hiểu ra, chẳng trách cháu cùng cô kia kết làm một cặp tình nhân.
Lã tổ lại nói :
– Không giấu gì sư thúc, cháu đã thử thách cô nàng hai lần rồi. Lần thứ nhất, cháu thử thách cô về lương tâm ra sao. Là vì ở kiếp trước, khi còn bé, cô đã bị bà mẹ độc ác áp chế, nên cô có lòng dạ rất xấu, mà một cô bé bình thường không nên có. Nhưng đó chẳng qua chỉ là cách tự vệ của cô, xét về tình có thể tha thứ. Nhưng, để cho chắc chắn, cháu mới nghĩ ra một cách để thử thách cô. Một hôm, cháu giả bộ mắc bệnh nguy kịch, sắp chết, liền thấy cô khóc lóc thảm thiết, mời thầy thuốc điều trị, lại xem bói xem toán, cuống cuồng lên.
Trương tiên nghe vậy, liền cười ầm lên :
– Anh lầm rồi. Những chỗ thế này, làm gì có người thật lòng đối xử với người khác. Cô ta khóc lóc, làm bộ khẩn trương, kỳ thực chỉ là thủ đoạn của gái lầu xanh mê hoặc người ta.
Lã tổ không đợi nghe hết câu, liền lắc đầu, nói :
– Sư thúc quá khe khắt rồi. Những thủ đoạn của kỹ nữ chỉ lừa gạt nổi người thường, làm sao lừa dối nổi thần tiên chúng ta ? Đây là … đây là …
– Là cái gì ? Là thần tiên trong giới kỷ nữ hả ?
Lã tổ không cãi lại, kể tiếp :
– Lần thứ hai, cháu lại tìm cách thử thách cô về mặt đảm lượng, coi có quyết tâm, dám liều tính mạng hay không ? Lần này, cháu cũng được hoàn toàn yên tâm. Sau đây, cháu sẽ tiến hành cuộc thử thách thứ ba.
Lã tổ là một nhân vật phong lưu trong giới thần tiên. Việc ông ba lần thử thách Bạch Mẫu Đơn và độ cho tình nhân thành địa tiên đã được người đời truyền tụng, về sau lại thêm nhiều lời ngoa truyền, mỗi người nói một cách. Người ta còn đặt thành tuồng hát, lấy tên là “Lã Động Tân tam thí Mạch Mẫu Đơn” – Lã Động Tân ba lần thử thách Bạch Mẫu Đơn – kèm theo nhiều ca khúc. Sau rồi, “ba lần thử thách” lại được sửa đổi thành “ba lần đùa cợt”, và vở tuồng có tên là “Lã Động Tân tam hí Bạch Mẫu Đơn”.
Đây nói tiếp việc Lã tổ đem chuyện thử thách Bạch Mẫu Đơn kể lại cho Trương tiên nghe. Trương tiên mới hỏi cách thử thách đó như thế nào, Lã tổ cười nói :
– Những sự tình này, tùy cơ mà phát sinh, không nhất định một điều gì. Nay xin hỏi sư thúc nên rời khỏi triều cương như thế nào ?
Trương tiên thở dài, nói :
– Ta từ khi vào triều làm quốc sư đến giờ, thấm thoắt đã ở trên dương thế hơn hai chục năm. Trước mắt thấy thiên tử ngày một hôn ám, nếu có mời ta vào cung, thì ngoại trừ những lúc cao hứng, bàn bạc những câu hư ngôn vô bổ trong Đạo kinh ra, chỉ yêu cầu ta bầy trò ảo thuật đùa bỡn, cho mọi người cười vui một trận. Lại có một chuyện khiến ta rất khó ở lại chỗ này. Đó là việc con chồn già đầu thai làm An Lộc Sơn, đã ngang nhiên làm loạn cung vi, gây nên lắm chuyện xấu xa. Thiên tử không sáng suốt, đã nhận hắn làm con nuôi. Những chuyện đáng xấu hổ như thế, ta nhìn đã ngứa mắt, chỉ muốn giết hắn chết ngay cho rồi. Nhưng hắn là người ứng kiếp mà sinh ra, ta không thể thu thập hắn được. Cũng may ta đã sớm có kế thoát thân, chẳng bao lâu sẽ thực hiện, để âm thầm ra đi không nghe, không thấy. Hiền diệt thấy thế nào ?
Tiểu diệt đã tính toán giùm cho sư thúc rồi. Đại khái là trong vòng năm, ba ngày nữa, ắt có thể rời triều, trở về dân dã. Nhưng cũng còn phải thu nhận một đồ đệ, đem theo mới được.