LY THỨ 37

Tác giả: Thất Bảo Tô

Biên tập: TBB

Thầy Viên nói chuyện điện thoại xong, mẹ Vu đem một bàn trà lên thì nghe có người nói: “Mộ Nhiên tới rồi.”

Mọi người nhìn ra sân, giữa màn đêm đơn bạc xuất hiện bóng người đàn ông mặc áo lông vũ màu đen, đang thong thả tiến vào.

Vu Tri Nhạc đã nghe kể về người này, đó là con trai hiệu trưởng Viên, Viên Mộ Nhiên, anh có trình độ học vấn cao, công việc tốt, là chàng rể tài giỏi, đẹp trai trong mắt các bà, các mẹ trăm dặm quanh đây.

Đúng như mọi người nói, dáng dấp Viên Mộ Nhiên rất chính trực, mái tóc ngắn, sống mũi cao thẳng, xương hàm cương nghị, anh lại đeo kính nên có thêm mấy phần khí chất thư sinh.

Anh vừa vào cửa, không đợi bố mình lên tiếng đã thuần thục chào hỏi các vị trưởng bối xung quanh. Mọi người ai nấy nghe đều mặt mày hớn hở, đâu có ai không thích những đứa trẻ lễ phép.

Cuối cùng ánh mắt anh dừng trên người Vu Tri Nhạc, cô là cô gái trẻ duy nhất ngồi giữa những thúc bá, hoàn toàn không ăn khớp, giống như giữa dàn gỗ mục lại nở ra một bông hoa nhài trắng tinh khiết vậy.

Mẹ Vu rót nước, đưa ghế cho anh ngồi cạnh thầy Viên.

Viên Mộ Nhiên nói cảm ơn, sau đó vào thẳng đề: “Bố tìm con có việc gì à?”

Thầy Viên nói ý đồ của mình: “Muốn hỏi con về việc xin di sản văn hóa vật thể.”

Viên Mộ Nhiên hơi ngạc nhiên: “Nhà ai muốn xin ạ?”

Thầy Viên đáp: “Vẫn chưa quyết định cụ thể, muốn hỏi về chương trình đó trước đã.”

Viên Mộ Nhiên gật đầu: “Xin thành di sản không phải chuyện đơn giản, cần rất nhiều giấy tờ, quá trình làm việc này cũng dài đằng đẵng mà chưa chắc đã thành công.”

Thầy Viên bật cười: “Mọi người đều biết là phức tạp, nếu không còn gọi con đến đây làm gì.” Ông nhìn về phía Vu Tri Nhạc: “Con cũng biết việc họ yêu cầu phá bỏ phường Trần rồi đấy, mọi người muốn tranh thủ chút cơ hội giữ lại nơi này của tổ tiên. Tiểu Nhạc đưa ra đề xuất xin phong di sản, nếu được trở thành di sản văn hóa, là tài sản của quốc gia, người ngoài còn dám động vào sao?”

Viên Mộ Nhiên đưa mắt nhìn Vu Tri Nhạc: “Con nói đơn giản thế này nhé, nếu muốn xin thành di sản văn hóa cấp quốc gia, trước hết phải vạch ra những điểm đặc thù của nơi này, có thể là văn học dân gian, âm nhạc truyền thống, nghệ thuật múa, hí kịch, khúc nghệ, mỹ thuật, kỹ thuật, y dược, vân vân, mọi thứ đều được. Nhưng nhất định phải đặc biệt, có độ dày lịch sử sâu xa, lịch sử càng lâu bền thì càng dễ được phong di sản. Hơn nữa, chúng ta nộp giấy tờ lên thì đầu tiên phải có chuyên gia của thành phố đến đánh giá, nếu phù hợp với tiêu chuẩn thì họ mới giao lên bộ văn hóa quốc gia. Tiếp đến, nhà phê bình của bộ văn hóa sẽ tiến hành thẩm định. Giấy tờ nộp lên xin có thể có rất nhiều, 1000 bộ hồ sơ nộp lên nhưng được chấp nhận thì không tới 300 nơi.”

Anh cho rằng mọi người không nên quá khinh xuất.

“Tỉ lệ thấp như vậy sao?” Trưởng trấn Từ chép miệng.

“Vâng, nhất là những năm gần đây việc phong di sản càng khó, kiểm định rất gắt gao.” Viên Mộ Nhiên nhìn bố mình, nói tiếp: “Bố, bố nói mọi người làm việc này vì ngăn cản phá bỏ và di dời, nhưng những thứ con liệt kê ở trên đều không phải vật chất, con không biết nói như vậy mọi người có hiểu hay không. Tuy là di sản phi vật chất, nhưng nếu được phong di sản cũng là chuyện tốt, vì một khi được ghi vào danh lục cấp quốc gia, nơi này sẽ có danh tiếng. Nhưng thứ quốc gia bảo vệ là tài nghệ và tay nghề, chứ không phải nơi bắt nguồn của nghề đó. Có rất nhiều nơi biến mất nhưng tay nghề gia truyền của họ vẫn được truyền lại, ý con chính là như vậy.”

Vu Tri Nhạc nhấp một ngụm trà, lên tiếng kiến nghị: “Vì sao các phường ở Thượng Hải không bị phá bỏ?”

Viên Mộ Nhiên nhìn cô: “Ý cô nói làng nghề làm đá ở Thượng Hải nhỉ, đúng là thuộc quyền bảo vệ của nhà nước, nhưng vẫn có nơi bị phá hủy.”

Nói đến đây, người đàn ông nhìn ra cửa: “Con hẻm của phường Trần chúng ta không khác chỗ đó lắm, đã có tiền lệ như vậy, trường hợp sau sẽ khó thành công.”

Vu Tri Nhạc phản bác: “Phong cách hai nơi không giống nhau, ngõ ở Thượng Hải cũng tham khảo từ tứ hợp viện ở Bắc Kinh.”

Viên Mộ Nhiên đáp: “Nhưng ngõ của Thượng Hải rất đặc trưng. Thời xưa, nó được người nước ngoài xây dựng để Giang Chiết cho người tị nạn sử dụng, thiết kế cửa ở đó cũng khác những nơi khác, Trung Tây kết hợp, nơi đó có tính tiêu biểu, lại có từ rất lâu rồi.”

Anh trần thuật quan điểm của mình đâu vào đấy: “Giống như kiến trúc của người Hán ở lưu vực sông Hoàng Hà cũng không phải di sản văn hóa, chúng ta nhìn một cái thì biết đó là kiến trúc của họ, nếu phường Trần cũng muốn phong di sản về kiến trúc thì nhất định phải có điểm khác biệt, đánh trúng vào điều họ yêu cầu.”

Nhà cửa đều là người thế hệ trước xây dựng, Vu Tri Nhạc biết rất ít về lĩnh vực này.

Những người già có mặt ở đó đều lâm vào trầm tư, dốc sức nghĩ ra điểm đặc trưng của nơi này.

Mục đích xây dựng nhà ban đầu rất đơn giản, chỉ vì an cư lạc nghiệp, ai sẽ để ý đến đặc trưng gì đó chứ.

Không gian an tĩnh hồi lâu, Viên Mộ Nhiên lấy điện thoại ra nhìn chăm chú, sau đó đưa cho Vu Tri Nhạc xem.

Vu Tri Nhạc hơi giật mình rồi nhận lấy.

Trên đó là mấy hạng mục kiến trúc truyền thống tương tự mà không phải di sản, có làng nghề truyền thống xây dựng, làng chạm trổ ở Tứ Xuyên, khu dân cư Nhạn Môn,…

Vuốt xem thêm vài bức ảnh nữa, đúng là các nơi khác rất đặc sắc, phong cách khác hẳn.

Vu Tri Nhạc trả lại điện thoại cho anh, phá tan yên lặng: “Ý anh là không đi theo cách này được?”

Viên Mộ Nhiên khẽ lắc đầu: “Không phải, là người làm về văn hóa, tôi đương nhiên phải có thái độ tích cực với việc gìn giữ văn hóa truyền thống, nhưng tôi phải nói rõ hai trường hợp…”

“Thứ nhất, nếu đã xin phong di sản thì phải tìm thứ có chất lượng, nếu không sẽ uổng công phí sức.”

“Thứ hai, dù thành công trở thành di sản, phường Trần cũng chưa chắc đã giữ lại được 100 phần trăm, mọi người một mực lấy ví dụ con ngõ ở Thượng Hải, trước đó cháu cũng đã nói, một phần nơi đó khó tránh khỏi việc bị dỡ bỏ, phần còn lại đa số phát triển thành những nơi buôn bán tự túc nhỏ lẻ.”

“Những nơi không bị dỡ bỏ kia được tồn tại một phần vì nó đặc sắc, và cũng vì thế nên có giá trị để lợi dụng buôn bán.”

“Tại sao giờ đây nơi nào trên cả nước cũng thành di sản, nói cho cùng thì vẫn là vì kiếm tiền, để kéo thêm khách du lịch đến. Mọi người thường thích chi tiền vào những thứ họ chưa từng thấy.”

Thầy Viên cau mày: “Vậy ý con nói chính là dù có thành di sản, phường Trần cũng phải thương mại hóa thì mới tồn tại được?”

Viên Mộ Nhiên nhấp một ngụm trà: “Chính là ý này, lịch sử đã chứng minh giậm chân tại chỗ không đem lại kết quả gì, chính Trung Quốc cũng phát triển sau khi cải cách.”

“Đây không phải bắt chúng ta thay đổi sao!” Ông lão ngồi đối diện anh la toáng lên.

“Đổi nhưng không đổi.” Viên Mộ Nhiên đẩy mắt kính: “Không nặng nề tới mức đó. Bác cho là thay đổi, nhưng còn hơn là bị nhục nhã.”

Vu Tri Nhạc trầm mặc, cô nghĩ cô hiểu lời của Viên Mộ Nhiên.

Dù có bao nhiêu hoài niệm hay ôm ấp tình cảm với một nơi, thì thứ ngự trị trên đời vẫn là lợi ích. Trong khoảng thời gian 10 năm, tại sao thành phố cứ một lần rồi lại một lần muốn đóng cửa phường Trần, bởi trong mắt người ngoài, đây chính là nơi phát triển trì trệ.

Văn hóa cần có cơ sở từ kinh tế, văn hóa cá nhân cũng phục vụ cho kinh tế, đây là đạo lý học sinh cấp 2 cũng hiểu.

Dường như phát hiện mọi người dần nản chí, Viên Mộ Nhiên vỗ tay một cái: “Cháu cũng không muốn nhìn quê nhà bị dỡ bỏ, tình nguyện cố gắng vì nơi này một chút. Như vậy đi, tối nay cháu sẽ sửa lại yêu cầu xin phong di sản rồi giao lại cho bố cháu, mọi người thảo luận xem nên khai thác phương diện nào của phường Trần, có những hạng mục văn hóa truyền thống nào đặc sắc, cứ căn cứ theo những chủng loại cháu đã nói lúc trước để phân biệt, sáng mai cho cháu câu trả lời. Sau đó cháu sẽ chọn lựa và loại bỏ lại, chọn ra những phẩm chất tốt nhất, quan trọng chất lượng không quan trọng số lượng. Trước mùng 7, chúng ta tranh thủ hoàn thành giấy tờ và tài liệu, bao gồm cả ảnh chụp nữa. Khi đi làm cháu sẽ nộp lên Bộ Văn Hóa.”

Anh thấy ánh mắt mọi người sáng lên đôi chút, lại tiếp: “Nếu xin cấp quốc gia quá khó khăn, chúng ta sẽ lùi lại một bước, xin thành cấp tỉnh, như vậy cũng coi như không bỏ lỡ cơ hội. Dù sao cháu cũng làm việc tại tỉnh mà, đúng không?

Giờ phút này, trưởng trấn Từ mới chậm rãi đứng lên, kêu gọi: “Dù kết quả thế nào chúng ta cũng hãy làm hết sức, để không hổ thẹn với lòng, không có lỗi với nơi này!”

___

Hôm sau, Vu Tri Nhạc trở về phòng thuê trong thành phố Ninh, đi vào phòng lấy máy ảnh. Một chiếc máy ảnh SLR mini, mua trên mạng từ mùa hè năm ngoái nhưng vẫn chưa có cơ hội ra ngoài du lịch.

Hôm qua mọi người chờ ở nhà cô tới 9 giờ mới về, giữa chừng còn ăn một bữa cơm đơn giản. Việc quan trọng còn ở phía trước, tất cả mọi người đều không dám nơi lỏng.

Nhóm người trưởng trấn Từ hừng hực khí thế liên lạc với những người có tay nghề thủ công trong trấn, không quá hai ngày nữa là cần dùng đến máy ảnh rồi.

Tối hôm qua cô không nói chuyện với Cảnh Thắng, tên nhóc kia đã gửi tới lời mời gọi video.

Vu tri Nhạc: “==”

Vu Tri Nhạc cự tuyệt: “Em lên giường nằm rồi.”

Cảnh Thắng: “Nói như anh chưa thấy em nằm trên giường vậy.”

Nói xong lại gửi lời mời gọi video.

Vu Tri Nhạc nghĩ thực ra cũng không có gì mất tự nhiên, nên đồng ý.

Không nghĩ vừa mở ra, đối diện lại là một cái mặt sói…

Vu Tri Nhạc: “…”

Bên kia cười ha ha ha: “Dọa em à?”

Vu Tri Nhạc cẩn thận nhìn lại, thì ra là mặt nạ: “Không, anh giả dạng chó đến nghiện rồi à?”

Cảnh Thắng cãi lại: “Em nhìn kĩ đi, đây là chó sói, chó sói hung hãn muốn sàm sỡ em, a woo…”

Vu Tri Nhạc nghe thấy bên kia có giọng đàn ông nhạo báng: “Chó mẹ cũng bị cậu gọi tới đây.”

Cảnh Thắng: “Cút!”

Cảnh Thắng bỏ mặt nạ ra, lộ ra khuôn mặt phong lưu tuấn tú: “Em ở nhà à?”

Vu Tri Nhạc đáp: “Ừ.”Cảnh Thắng cong môi, báo cáo hành tung của mình: “Anh đang ở ngoài, bị một đám ngu ngốc kéo ra ngoài chơi cờ bàn.”

Anh nhanh chóng xoa xoa gáy: “Anh cũng phiền chết đi được! Nếu không phải họ tìm anh chơi, trong đầu anh đều là em, kín mít như tàu điện ngầm vậy. Thế mà còn bị ép chơi trò luyện trí tuệ này.”

“Mẹ của con ơi…” Bên cạnh có người giả vờ làm nhạc nền muốn ói.

Ống kính hơi rung một chút, dường như Cảnh Thắng đá người kia: “Mang thai ra ngoài mà ói, đừng ô nhiễm mắt bọn này.”

“Thắng tử, cậu yêu đương cũng đừng hành hạ quần chúng vô tội!” Người ở bàn đối diện gào lên.

Cảnh Thắng ngẩng đầu trừng anh ta: “Cậu phải chịu đi, cậu thắng tôi mấy ván rồi.”

Vu Tri Nhạc bên này thấy dáng vẻ kiêu ngạo của anh có chút dễ thương, cô không tự chủ mà cong môi, xỏ dép đi lấy sạc điện thoại: “Hay anh cứ chơi đi.”

“Không muốn.” Cảnh Thắng đưa tay chống mặt, ánh mắt trở nên thâm sâu: “Quay mặt em đi, hướng về phía anh, để anh nhìn kĩ một chút.”

“Rốt cuộc là ai vậy?” Người phía trước anh lại gần: “Cho tôi nhìn một chút.”

Màn hình điện thoại dường như bị một bàn tay chặn lại, cũng vì thế mà ảnh hưởng tới màn hình của Vu Tri Nhạc: “Không cho! Mơ tưởng hão huyền!”

___ Giống như đứa trẻ giữ chặt kẹo trong lòng bàn tay, dù người ta có cạy tay cũng nhất quyết không thả ra vậy.

“Cậu không muốn cho bọn tôi xem thì gọi video làm gì, về nhà mà gọi.”

“Bây giờ tôi về nhà đây.”

“Ơ này…” Có người giữ lại: “Nhiều người mới chơi được.”

“Vậy cậu không được xem.”

“Lúc nãy tôi thấy rồi.”

“… Cậu thấy gì?”

“Còn có thể thấy gì, đương nhiên là người phụ nữ của cậu.”

“Cậu dám nhìn?”

“Dù sao cũng nhìn rồi.”

“Xinh không?” Một người khác tò mò.

“Có vẻ như rất xinh đẹp.”

“Rất xinh đẹp thôi? Là xinh cấp thế giới, được không?” Cảnh Thắng nói như lẽ dĩ nhiên.

“Ồ…”

…

Vu Tri Nhạc: “…”

Đám bạn ấu trĩ này, đúng là một đám người ngây thơ.

Cứ như vậy đùa giỡn một lúc, Cảnh Thắng mới xoay điện thoại lại, lần nữa trở lại trên màn hình.

Anh chân thành bày tỏ áy náy: “Ngại quá, lúc nãy vì bạn gái anh xinh quá nên họ xôn xao không thôi, mong không làm ảnh hưởng đến em. Mong em nhận lời xin lỗi chân thành này của anh nữa.”

Nói xong anh còn hơi cau mày, vô cùng đứng đắn, mắt chuyên chú nhìn vào màn hình.

Không chịu được nữa, Vu Tri Nhạc nói: “Được rồi, cúp máy đây.”

Có giọng phụ nữ nũng nịu từ phía xa: “Giám đốc Cảnh, anh còn chơi nữa không?”

“Chờ chút.” Cảnh Thắng vẫy tay: “Gấp cái gì, không thấy tôi đang bận à, đừng quấy rầy bọn tôi.”

Quay lại lần nữa, anh lại trưng ra bộ mặt vui vẻ lấy lòng: “Tha lỗi nhé?”

“Tha lỗi, tha lỗi.” Vu Tri Nhạc không có cách nào với anh, thấy điện thoại chỉ còn một vạch pin nhỏ: “Điện thoại sắp hết pin rồi.”

“Ừ, tranh thủ lúc anh vẫn đang ở hình người, vẫn còn đẹp trai, nhìn anh nhiều thêm chút đi.”

“…”

Bạn bè anh không chịu được nữa, kéo Cảnh Thắng trở lại. Người đàn ông trẻ cuối cùng phải tiếc nuối đeo lại mặt nạ sói, tắt video.

___

Nhớ lại hình ảnh tối hôm qua, Vu Tri Nhạc liền thấy buồn cười.

Cô không biết Cảnh Thắng lấy đâu ra nhiều khí lực và tinh thần như vậy, rõ ràng là người có địa vị cao sang, nhưng trong lòng lúc nào cũng như một đứa bé.

Anh rất kỳ điệu, cô cũng rất may mắn.

Buổi trưa Cảnh Thắng lại hẹn cô đi ăn cơm, Vu Tri Nhạc vui vẻ nhận lời.

Cô đeo ba lô sau lưng, đi mô tô tới điểm hẹn.

Cảnh Thắng đã ở cửa chờ cô. Vu Tri Nhạc quên không đeo găng tay, tay lạnh buốt, bị gió cứa vào khô cóng, da trên tay dường như hơi nứt ra.

Lúc người đàn ông đang đi vào, cô tùy ý lấy kem dưỡng tay trong túi, vặn ra. Cảnh Thắng nhìn cô, gấp không chờ nổi lại đi về hướng này, đi tới trước mặt cô, đúng lúc Vu Tri Nhạc đang bóp kem dưỡng da tay ra.

Chú ý tới động tác của cô, Cảnh Thắng sửng sốt: “Em cũng dùng kem dưỡng tay?”

“…” Lời này khiến người phụ nữ dừng động tác, quay lại ngước mắt nhìn anh: “Sao em không thể dùng?”

Cảnh Thắng ý thức được phản ứng của mình hơi khoa trương, phản ứng nhanh chóng: “Tay đẹp như thế cần gì bôi kem dưỡng da?”

Vu Tri Nhạc: “…”

“Hay là cho anh đi, tay anh nứt hết rồi.” Người đàn ông cười hì hì nói, một bên nâng tay cô rồi cọ cọ, thuận tiện thay cô xoa kem ra khắp tay.

Bôi kem xong rồi cũng không buông tay.

Vu Tri Nhạc cẩn thận quan sát tay anh, khớp xương rõ ràng, trắng nõn sạch sẽ, một vết nứt cũng không có.

“Anh có bị nứt tay đâu?” Cô hỏi.

“Phòng hơn chữa.” Anh đáp.

Trước khi người phụ nữ kịp nổi giận, Cảnh Thắng lập tức chen tay vào giữa những ngón tay cô, cố tình thăm dò, dùng lực không lớn kéo kéo hai cái, sau đó nghi ngờ: “Vu Tri Nhạc, em xem có phải đồ em mang đến không phải kem dưỡng da tay không.”

Vu Tri Nhạc chớp mắt: “Không thì là gì?”

“Là keo.” Người nào đó lại khoe mẽ: “Anh làm thế nào cũng không tách ra được.”

Vu Tri Nhạc muốn nói gì đó, một tay khác của anh đã đưa tới, bao lấy tay cô: “Tay lạnh quá, để anh ủ cho.”

“Lúc này không sợ dính keo sao?” Vu Tri Nhạc hừ lạnh: “Không sợ cả hai tay đều dính, không ăn được cơm?”

Cảnh Thắng nghe vậy đột nhiên hạ tay hai người xuống, đưa môi tới hôn cô một cái: “Vậy miệng cũng dính lại, không cần ăn cơm nữa.”

Vu Tri Nhạc dùng sức rút tay về: “Anh dứt khoát đừng nói chuyện nữa.”

Động tác này có phần dư thừa, bởi mấy giây sau tay cô lại bị nắm trở về. Có điều người đàn ông thực sự không nói chuyện nữa, khóe miệng cong lên.

Đôi mắt đen thẫm của anh nhìn cô chăm chú, nụ cười tươi vẫn phạm quy như thường lệ.