Từ lúc tôi bắt đầu có kí ức, mẹ luôn không vui vẻ, dưới hàng mày cong cong luôn không giấu được nỗi buồn, khi cười cứ như không cười, khiến tôi mỗi khi trông thấy luôn có cảm giác khó chịu. Cũng như hầu hết những đứa trẻ trưởng thành khác, đôi khi tôi cũng có một chút bướng bỉnh, một chút quyết đoán. Năm bảy tuổi, khi dì Trương hàng xóm kéo con bé tiểu Mika mặt mũi phụng phịu tìm tới cửa nhà, mẹ nhìn thấy tôi cũng với gương mặt phụng phịu nhưng lại mỉm cười đắc thắng thì mặt mày đanh lại, “ Xin lỗi đi” Mẹ cầm cây chổi răng tôi “ Mau xin lỗi” Tôi bướng bỉnh ngậm miệng, có một số chuyện tôi không muốn xin lỗi. “ Đáng đời” – Tôi tức giận nhìn chằm chằm vào tiểu Mika, rõ ràng chỉ là một đứa trẻ nhưng lại có thể nói ra những lời như thế; – “ Lâm Tứ Nguyệt, mày là đứa trẻ không ai cần, giống như mẹ của mày” – “ Lâm Tứ Nguyệt là đồ con hoang.” – Đúng vậy, từ nhỏ tôi đã nghe rất nhiều những lời như thế. Dì Trương giận dữ chỉ vào mẹ, nói : “ Lâm Tương Như, xem con gái bà dạy hay chưa này. Cũng đúng, những đứa trẻ không có bố dạy dỗ thì tốt thế nào được.” Từ rất nhỏ tôi đã có thể hiểu được lời nói cũng có khi chính là tên độc.

Lúc đó mẹ tôi mặt tái nhợt, mẹ thay cây chổi trên tay bằng cây roi mây cứ nhằm tôi mà quất; “ Không xin lỗi, không xin lỗi này.” Tha thứ cho tôi lúc đó cái gì cũng không biết, đau đớn cộng thêm uất ức khiến tôi gào to; – “ Đều tại mẹ, ai bảo mẹ khiến cho con trở thành đứa trẻ không có bố, sớm biết sẽ bị chê cười chi bằng không cần sinh ra con.” Mẹ chết lặng, khuôn mặt trắng bệch nhìn tôi, môi cắn chặt, từng giọt máu từ khóe môi lan ra. Tôi hoảng sợ, xông lên ôm chặt lấy mẹ; – “ Mẹ, con sai rồi. Sau này sẽ không dám nữa, dù thế nào cũng không đánh nhau nữa. Bọn họ có nói thế nào cũng mặc, con sẽ không quan tâm.” Mẹ vuốt tóc tôi, lẩm bẩm nói; – “ Tại sao, tại sao ông trời luôn không nhìn thấy được? Vẫn chưa đủ sao? Những gì tôi làm vẫn chưa đủ sao?” Toàn thân mẹ tôi run lên, “ Tứ Nguyệt, Tứ Nguyệt của mẹ, là mẹ không tốt. Xin lỗi con . . .” Lúc đó tôi đã dùng bàn tay nhỏ xíu của mình nhẹ nhàng vỗ lưng mẹ. Dường như tôi cảm thấy ngay khoảnh khắc ấy mình đã chạm vào sợi dây đàn mỏng manh của sự trưởng thành. Rất rất lâu sau này, tôi cuối cùng cũng đọc hiểu được tâm tình của mẹ khi đó. Cứ cố gắng, cố gắng, nhưng cho dù có cố gắng thế nào thì cũng không có được.

Thuở ban đầu, mẹ tôi cũng từng là một thiếu nữ hoạt bát thích mơ mộng. Trong những năm tháng tươi đẹp, đã có lúc mơ tưởng về những dãy núi xa xôi xanh thẳm, dưới ánh trăng bàn bạc trông về đại dương vô tận, mơ về những cánh đồng hoa nở rộ phía chân trời, rồi cũng mơ về chàng hoàng tử cưỡi ngựa trắng, về một người yêu dịu dàng trìu mến, và còn mơ về một ngày thu đầy nắng, tay dắt theo con trai con gái bước qua con phố dài ngập lá thu rơi. Nhưng, Lâm Tương Như đã gặp gỡ Lợi Vĩnh Hoa, trong những năm tháng tuổi trẻ, bên mái hiên dột nước, khắp người ông đầy tuyết, băng qua màn mưa tầng tầng lớp lớp, cứ thế hân hoan mà đến. Cho nên, trong cái thế giới rộng lớn này, hai người họ vừa gặp đã yêu nhau.

Cho dù là ở thời đại đó thì cũng đều đang thịnh hành cái quan niệm gọi là môn đăng hộ đối, một Lâm Tương Như mồ côi cha mẹ, sống nương nhờ vào người khác, làm sao có thể xứng đôi với một Lợi Vĩnh Hoa sinh ra trong gia đình giàu có, nhận được sự giáo dục ưu tú. Mối lương duyên này vốn đã được định sẵn sẽ giống như ánh trăng trong nước (1)

(1) Nói về những thứ hư ảo hoặc những điều hoang tưởng không có thật.

Nhưng khi đó đối với họ mà nói thì yêu đương còn lớn hơn trời, lúc đó họ đã làm một chuyện vừa lãng mạn vừa ngốc nghếch, chính là bỏ trốn.

Sở dĩ Lâm Tương Như có thể tha thứ cho sự bỏ rơi của Lợi Vĩnh Hoa là do lúc đó chính bà đã nắm lấy tay ông cùng đi, không phải do ông dắt tay bà bỏ trốn. Sau này, khi hồi tưởng lại những chuyện đã qua mẹ chỉ cười, rồi rơi nước mắt.

Họ đã đến Hàng Châu, tìm đến người chị họ từ nhỏ đã rất tốt với mẹ; Cao Tiểu Nhiên. Mẹ không dám rời Thượng Hải quá xa, bà lo sợ người yêu trong lòng buồn bã. Mẹ của khi đó dũng cảm một cách hồ đồ.

Dì, cũng chính là Cao Tiểu Nhiên, là một người đa tình lãng mạn, rất thích những kiểu như tài tử giai nhân, dì cảm thấy họ lúc đó cứ như Trương Sinh và Thôi Oanh Oanh trong Tây Tương Ký (2). Dưới sự giúp đỡ của dì, họ đã có được cái gọi là nhà của chính mình.

(2) Tây Tương Ký có tên đầy đủ là , một vở kịch nổi tiếng, tác phẩm tiêu biểu của tác giả Vương Thực Phủ đời Nguyên, được viết vào năm Nguyên Trinh, niên hiệu Đại Đức (1295～1307).

Một năm sau, tôi đến với thế giới này, điều đầu tiên nhìn thấy khi đến với thế giới này là gì? Tôi không biết. Điều đầu tiên nghe thấy khi đến với thế giới này là gì ? Tôi cũng không biết. Sau đó, người được mệnh danh là bố đẻ của tôi đã rời bỏ chúng tôi với tâm trạng như thế nào, tôi cũng không biết. Chỉ là đôi khi trong mơ tôi mơ thấy một đường nét xưa cũ và giọng nói mơ hồ không rõ, người kia chỉ là một bóng hình ẩn giấu trong tận sâu đáy lòng tôi, bao nhiêu nỗi lòng uất ức đã khiến trong tôi tồn tại một tư tưởng, ông không cần tôi, tôi cũng không cần ông. Chỉ có bấy nhiêu từ thôi ! Chúng cứ vô thức lọt vào tai tôi, chỉ trong vài câu chữ tôi đã biết được người nào đó vào lúc tôi ba tuổi đã rời khỏi tôi và mẹ, nói cho dễ nghe là rời khỏi, nói khó nghe thì là bỏ rơi. Tình yêu quả nhiên không qua được cơm – áo – gạo – tiền. – “Ông ấy là người có tham vọng to lớn.” Mẹ đã nói về sự ra đi của người đàn ông đó như thế. Mối tình đã từng đẹp tuyệt vời đó cuối cùng cũng rơi vào cảnh tan đàn xẻ nghé. Tôi biết tất cả mọi chuyện không hề đơn giản như mẹ đã nói. Tôi nhìn thấy mẹ hết lần này đến lần khác nước mắt đầm đìa trong những đêm dài cô tịch.

Sau khi rời khỏi chúng tôi được ba năm, Lợi Vĩnh Hoa đã cưới cô gái xinh đẹp du học trở về. Cũng là cái ngày mà tôi từ Lợi Tứ Nguyệt biến thành Lâm Tứ Nguyệt. Hôm đó mẹ tôi đã ngất xỉu trong công xưởng. Hôm đó tôi cũng đã mang món đồ chơi yêu thích ném vào thùng rác.

Lúc bảy tuổi, tôi từ bỏ những điều thú vị. Không còn muốn chạy ra ngoài, không còn bám lấy mẹ đòi đưa đi công viên, không còn say mê những bộ quần áo đẹp. Tôi bắt đầu chăm chỉ học tập, dần dần, tôi trở thành đứa trẻ được giáo viên biểu dương nhiều nhất, tôi thuộc rất nhiều thơ ca, mỗi đợt thi cử tôi không đứng thứ nhất thì cũng là thứ nhì, chữ tôi viết vừa đẹp vừa ngay ngắn, tôi khiến cho những bà mẹ mỗi lần tham gia họp phụ huynh đều nhìn mình với ánh mắt ngưỡng mộ, – “ Đứa bé này thật thông minh.” Thông minh ? Cũng có thể. Năm tháng trôi qua, một số chuyện tự nhiên cũng sẽ được hiểu ra : như nỗi đau khổ của mẹ, những ánh mắt khác lạ của người bên cạnh, sự chế nhạo không kiêng dè của bọn trẻ con, và còn những ánh mắt lộ ra vẻ đồng tình của một số ít người. Năm tháng trôi qua, tôi bất tri bất giác học được cách che giấu tâm tư của mình, trước mặt người khác làm một đứa trẻ đơn thuần vui vẻ, nhưng khi vô tình đi qua con đường trước cửa tiệm Mc Donald, bên trong cửa sổ bằng kính sáng bóng của tiệm Mc Donald luôn phản chiếu những gương mặt như thế : có cha, có mẹ, có con cái, họ đều vui vẻ hòa thuận. Tôi cứ luôn bị những gương mặt như thế găm vào tim đau nhói.

Ngày nọ, tôi đi ngang qua một cửa tiệm, bên trong là một người bố rất có thần thái đang mua con búp bê xinh đẹp cho con gái, cô con gái bé bỏng trong tay ôm một con, mắt lại dán vào một con khác, người cha đang giả vờ tức giận bật cười cô con gái tham lam của mình. Tôi vốn muốn quay đầu bước đi, nhưng hình ảnh quá tốt đẹp đó khiến tôi không nhấc nổi chân. Hôm đó tôi đã biết, gương mặt đó có lẽ mãi mãi cũng sẽ không thuộc về cô bé lạc lõng bên ngoài khung cửa kính. Khi tôi quay đầu lại, ở đầu kia con phố tôi đang đứng là người mẹ đáng thương của tôi.

Tối đó, mẹ lại ngẩn ngơ trong đêm dài cô tịch.

“ Tứ Nguyệt của mẹ, bởi vì mẹ đã chịu quá nhiều mất mát!” Mẹ đến trước giường tôi, vuốt ve khuôn mặt tôi, nước mắt rơi ngay trên gò má tôi : “ Con thích con búp bê đó sao? Nếu thích ngày mai mẹ sẽ mua cho con” – “ Không phải đâu, mẹ.” Tôi bò dậy từ trên giường : “ Con cần thứ đó làm gì, nó cũng đâu thể giúp con thi hạng nhất. Còn nữa, con đã mười một tuổi, từ lâu đã không còn thích búp bê nữa rồi”.

“ Vậy Tứ Nguyệt có ngưỡng mộ bạn ấy không? Ngưỡng mộ bạn ấy có . . .” Mẹ có chút do dự nhìn tôi.

“ Ngưỡng mộ bạn ấy làm gì? Bạn ấy cùng lớp với con, học không giỏi bằng con, cũng không đẹp bằng con, con ngưỡng mộ bạn ấy làm gì !”

“ Ai bảo là con xinh đẹp chứ.” – “ Rất nhiều người đều bảo con giống mẹ, vậy đương nhiên là xinh đẹp rồi !” Cuối cùng mẹ cũng lộ ra nét cười, dưới ánh đèn màu cam, thật xinh đẹp. – “ Lâm Tứ Nguyệt, con đúng là không biết mắc cỡ.” – “ Mẹ, con đâu có. Mẹ nói xem, sau này lớn lên con có xinh đẹp như mẹ không?”

Mẹ chán nản : “ Xinh đẹp thì có ích gì . . .” . . .

Mười một tuổi, bảo lớn thì không lớn, bảo nhỏ cũng chẳng phải nhỏ. Nhưng tôi của tuổi mười một đã định sẵn sẽ phải hiểu chuyện hơn những đứa trẻ khác. Nếu như . . . nếu như nói người mẹ xinh đẹp của tôi đã định sẵn không có được sự yêu thương của chồng, vậy thì, hãy để tôi yêu thương bà ấy.