Khi đến trạm xe buýt tôi mới hiểu nguyên nhân Lâm Thanh không thích công việc này. 5 giờ chiều là giờ cao điểm, 6 giờ đi làm, nếu 5 giờ rưỡi mới đón xe thì sẽ đến muộn.

Tôi đợi 25 phút, cuối cùng cũng chen được chân lên xe. Xe chầm chậm bò về phía trước, dọc đường phải dừng đèn đỏ liên tục. Tôi phát hiện những người đang đứng đều có bộ dạng vô cùng nhếch nhác, người đang ngồi trông cũng mệt mỏi không kém. Qua khung cửa kính xe, tôi có dịp quan sát Bắc Kinh lần đầu tiên. Nói thật, mỗi ngày tôi đều xem thời sự, cứ tưởng mình hiểu rõ Bắc Kinh. Nhưng khi tôi chính thức đặt chân lên mảnh đất này, mới phát hiện mỗi con phố đều rất xa lạ. Những tòa nhà cao tầng xa lạ, những người đi đường xa lạ, những bảng quảng cáo xa lạ, những chiếc xe xa lạ, những bảng chỉ dẫn xa lạ, mỗi thứ đều xa lạ, chiếc xe lặng lẽ tiến về nơi xa lạ.

Mùa thu phương bắc, trời rất nhanh tối. Hành trình 4 tuyến xe buýt cứ như từ ban ngày đi đến đêm thâu.

Quán cà phê Starbucks đó nằm tại tầng trệt của một tòa nhà mấy chục tầng sang trọng, đẹp đẽ. Điều lạ là, tuy là giờ tan tầm, nhưng con đường này rất ít người. Bãi đỗ xe cạnh tòa nhà chứa được hơn 20 chiếc xe, không còn chỗ trống. Tôi dừng lại ngoài cửa một lát, chỉnh lại tóc và váy, len lén nhìn gương, thấy quần áo đã chỉnh tề liền đẩy cửa bước vào.

Quán không lớn lắm, khá im ắng, chỉ có vài người đang khẽ chuyện trò. Nhân viên phục vụ của quán mặc áo thun màu đen, dù nam hay nữ cũng đều đeo một chiếc tạp dề màu xanh lá. Một sinh viên tên Đồng Việt tiếp tôi. Nhìn anh ta chắc cùng tầm tuổi với tôi, người không cao lắm, nụ cười tươi sáng, có vẻ dễ mến.

Anh ta lịch sự đưa tay ra “Chào em, Tạ… Tiểu Thu, đúng không? Anh là quản lí ca đêm, mọi người gọi anh là Tiểu Đồng.”

“Chào anh, Tiểu Đồng.”

“Em viết sơ yếu lý lịch rất hay. Thật ra không cần viết bằng tiếng Anh đâu, viết tiếng Trung là được rồi. Ông chủ không biết tiếng Anh. Tối nay quán có 4 người, kể cả em. Em học Đại học Sư Phạm S đúng không?”

Tôi gật đầu.

“Anh cũng vậy. Khoa Ngữ Văn Anh năm thứ 2. Còn em?”

“Sinh viên năm nhất khoa Ngữ Văn Anh.”

“Vậy hả? Anh có tham dự lễ đón tân sinh viên hôm nay, sao không thấy em?”

“Có lẽ anh có gặp nhưng không để ý thôi.”

“Haha. Em ở khu nào?”

“Khu số 7 dãy bắc.”

“Khu số 7 dãy bắc? Chỗ đó xa cổng trường nhất. Muốn ăn thịt dê nướng và mì thịt bò chính tông thì đi hơi lâu. Em đã mua sách giáo khoa chưa?”

“Rồi, mắc dễ sợ.”

“Nếu gặp anh sớm một chút thì tốt rồi. Anh có sách giáo khoa cũ, giống hệt sách năm nay. Mà anh học không chăm chỉ cho lắm, nên sách vẫn còn mới, có thể tặng hết cho em.”

Buồn bực. Nhớ tới chuyện tôi đã xài hết 140 tệ trong buổi sáng, thiệt là tiếc tiền.

“How would you like your coffee?”[1] Tiểu Đồng đứng trước máy thu ngân, vừa nói chuyện vừa làm việc, thình lình bật ra một câu tiếng Anh. Tôi nhìn lại, một người nước ngoài đang mỉm cười đứng trước quầy.

“Double cream one sugar.”[2]

“Sure.”[3]

[1] Ông muốn thêm gì vào cà phê không?

[2] Hai phần kem một phần đường.

[3] Vâng.

Tôi ngưỡng mộ quá sức. Khẩu âm của Tiểu Đồng so với trong chương trình “Tiếng Anh điên cuồng”[4] mà tôi thường nghe không khác bao nhiêu.

“Ở đây có nhiều cơ hội nói tiếng Anh lắm. Tuy nhiên, ông chủ không cho nhân viên nói chuyện phiếm với khách. Trừ phi quán vắng, và khách đồng ý nói chuyện với em, em mới có thể nói vài câu. Nhưng không được lơ là công việc.”

[4] Crazy English: chương trình giảng dạy tiếng Anh được Lý Dương xây dựng và phát triển, ước tính có khoảng hơn 300 triệu người Trung Quốc học tiếng Anh đều từng nghe chương trình này.

Sau đó Tiểu Đồng giới thiệu tôi với ba nhân viên khác, một người trong số đó sắp giao ca. Còn một cô gái khác tên Diệp Tịnh Văn, đang học Khoa Ngữ Văn Trung Đại học M.

Công việc trong quán cũng không khó lắm, đầu tiên là học cách sử dụng các loại máy pha cà phê, sau đó là học thuộc lòng menu, nói cách khác, chính là học pha chế các loại thức uống trong menu. Tiểu Đồng nói, tuy trên menu có nhiều loại thức uống, nhưng khách hàng thường chỉ uống vài loại, rất đơn giản, có thể học xong trong vòng một ngày. Ngoài ra, kích cỡ ly cà phê ở đây cũng khác các quán khác, không gọi là ly lớn, vừa, nhỏ, mà gọi venti, grande, tall.

Tôi đi thay đồng phục làm việc. Cô gái tên Diệp Tịnh Văn đứng cạnh tôi cứ liếc nhìn ngoài cửa sổ. Dáng cô ấy yểu điệu thướt tha, rất giống nữ nhân vật chính trong phim “Nghiện quá mức sẽ chết”[5]. Nghe Tiểu Đồng nói, Diệp Tịnh Văn là người Nam Kinh, cha mẹ đều là giảng viên đại học, gia đình thuộc loại khá giả, cô ấy đến đây làm chủ yếu là muốn luyện khẩu ngữ tiếng Anh. Tôi cảm thấy rất kỳ lạ, không phải chị ấy học khoa Ngữ Văn Trung sao? Học giỏi tiếng Anh để làm gì? Tiểu Đồng nói, Diệp Tịnh Văn thi vào đại học từ một trường trung học có truyền thống cạnh tranh khốc liệt. Ban đầu chị ta định thi vào Đại học Bắc kinh, nào ngờ không đậu, chỉ đủ điểm học Đại học M. Vào đại học rồi, lẽ ra có thể vừa học vừa chơi, nhưng chị ta đi thi riết thành thói quen, không sống nhàn được. Do đó, thi đậu tiếng Anh cấp 4[6] lại thi tiếng Anh cấp 6, thi đậu tiếng Anh cấp 6 xong lại thi TOEFL[7], thi TOEFL xong lại thi GRE[8]. Thi GRE xong mới phát hiện mình đang học khoa Ngữ Văn Trung, xin nhập học rất khó, xin visa du học lại càng khó hơn. Do đó, chị ta mới đến chỗ này làm thêm. Một là để luyện khẩu ngữ, hai là tìm người nước ngoài nào đó bảo lãnh cho chị ta đi du học. Nhưng ông chủ không cho nhân viên nói chuyện phiếm với khách, nên chị ta chưa tìm được cơ hội. Do đó, “lúc nào nhìn chị ta cũng có vẻ buồn buồn, rầu rầu. Haiz…”

[5] Phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Vương Sóc, trong đó nữ diễn viên Từ Tịnh Lôi đóng vai nữ chính là Đỗ Mai.

[6] Hệ thống phân cấp trình độ tiếng Anh của Trung Quốc, gần giống bằng A, B, C của Việt Nam.

[7]Test Of English as a Foreign Language: bài kiểm ta trình độ tiếng Anh (theo tiêu chuẩn Mỹ) dành cho người sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (không phải tiếng mẹ đẻ).

[8] Graduate Record Examinations: sinh viên nộp đơn xin vào học chương trình sau đại học ở nhiều trường Đại học của Mỹ phải dự thi bài kiểm tra này.

Thật ra, điều khiến tôi chú ý đến Diệp Tịnh Văn chính là đôi mắt tràn ngập mộng mơ. Tôi vừa nhìn thấy chị đã nhớ đến những nhân vật nữ chính trong tiểu thuyết Quỳnh Dao. Đôi mắt to tròn ngây ngô, lúc nào cũng như sắp khóc. Đôi môi mỏng manh, như chờ đợi người ta giày vò. Suối tóc dài chảy qua vai, trên mái tóc là kẹp tóc ngọc trai. Màu son nhẹ nhàng, mùi nước hoa nhẹ nhàng, ngay cả cử động cũng nhẹ nhàng, dường như sẽ tan vào hư không bất cứ lúc nào. Tôi vào làm việc đã hơn hai tiếng, Diệp Tịnh Văn chỉ nói với tôi một đúng một chữ “Hi”.

Công việc thu ngân rất đơn giản, tôi vốn quan tâm đến thiết bị điện tử, nên học xong ngay tức thì.

“Em là người học nhanh nhất mà anh từng biết”, Tiểu Đồng rất hài lòng, cười toe toét. Một người khách quen rời đi, còn một cái dĩa trên bàn, thấy Diệp Tịnh Văn còn đứng ngơ ngẩn cạnh quầy, Tiểu Đồng thở dài, đi ra dọn bàn. Lúc trở lại anh len lén nói “Đừng để ý chuyện chị ấy lạnh nhạt với em. Tiểu Diệp tốt bụng lắm. Chẳng qua người trong lòng của chị ấy đang ở đây, nên tâm hồn treo ngược cành cây.” Dứt lời, anh chỉ hướng một góc cạnh cửa sổ.

Nhìn theo tay Tiểu Đồng chỉ, tôi chỉ thấy một bên của một khuôn mặt. Đó là một thanh niên mặc đồ vest, đang ngồi ở bàn cạnh cửa sổ, chăm chú nhìn vào màn hình laptop.

“Anh ta là người Trung Quốc.” Tôi cười nói.

“Chắc chắn là rất giàu.” Tiểu Đồng nói thêm.

Đến 9 giờ tối, khách thưa dần. Người thanh niên mặc đồ vest vẫn chưa rời đi, dường như anh xem quán này là văn phòng của mình.

Tiểu Đồng nói, nửa năm trước, từ lần đầu tiên người thanh niên này xuất hiện ở quán, Tiểu Diệp đã phải lòng anh. Chị ấy còn vì anh mà chuyển sang ca tối. Không phải chỉ có Tiểu Diệp, tất cả con gái trong quán này đều từng thầm thương trộm nhớ anh. Hôm nào anh xuất hiện, tất cả phục vụ nữ đều tinh thần hoảng hốt cả buổi tối, lỗi thao tác máy thu ngân cũng cao hơn. Chỉ có Tiểu Đồng là nhân viên nam duy nhất có thể làm việc bình thường.

Tôi bật cười “Có không đó?”

“Tất cả con gái trong quán đều mong anh ta đến, chỉ có anh không muốn. Hễ anh ta tới, anh phải làm việc gấp đôi. Nhưng mà, anh ta đến cũng tốt.” Tiểu Đồng nói tiếp “Anh ta boa rất nhiều”. Đám con gái mơ mộng xấu hổ vì không làm tốt công việc, thường hay đưa hết tiền boa trên bàn cho Tiểu Đồng, xem như xin lỗi.

Quán có bán cả thức ăn trưa và thức ăn tối đơn giản, chủ yếu là sandwich và salad trái cây. Thường thì khách hàng phải đứng trước quầy đợi lấy cà phê, cho nên rất ít người cho tiền boa, nhất là người Trung Quốc.

“Ở đây thường có khách cho tiền boa không?” Tôi hỏi.

“Không thường xuyên. Vài ông già, bà già nhờ nhân viên bưng cả cà phê tới bàn, sẽ để lại tiền boa, nhưng không nhiều lắm.” Tiểu Đồng nói “Chỉ có một mình anh ta, lần nào cũng boa rất nhiều. Cho nên mọi người cũng vui vẻ phục vụ anh ta. Hễ thấy anh ta đến, nếu có thời gian, mọi người đều chủ động đến hỏi anh ta muốn uống gì, sau đó bưng cà phê đến bàn cho anh ta.”

“Tại sao? Đến đây ai cũng đều phải xếp hàng mua cà phê mà!”

“Chân anh ta đi không thuận tiện cho lắm.”

“À.” Lúc này tôi mới chú ý tới cạnh bàn anh ta có một cây gậy chống màu đen. Nhưng nhìn anh ta không có gì khác người bình thường.

“Không thuận tiện chỗ nào?”

“Cũng không phải không thuận tiện gì, chỉ là chân phải bị tật thôi.”

“Biết đâu là vết thương tạm thời.” Tôi nói.

“Không phải. Xe anh ta đậu ở chỗ dành cho người khuyết tật. Siêu xe SUV[9] đó.”

[9] Sport Utility Vehicle: Xe thể thao đa dụng.

“Siêu xe SUV là gì?”

“Xe của người giàu, còn rất tiết kiệm xăng nữa.”

“À.”

“Anh ta luôn uống skinny latte[10]. Nhưng mà, nếu em thấy anh ta đến, nhớ đừng chủ động chào hỏi, cứ để Tiểu Diệp ra tiếp. Tiểu Diệp là nhân viên lâu năm của quán, đây là đặc quyền của chị ấy. Ha ha.”

“Loại skinny latte nào? Có nhiều loại Latte lắm mà.”

“Anh ta thích vanilla[11].”

[10] Cà phê Latte ít bọt.

[11] Mùi vani.

Đang nói thì Tiểu Diệp không biết từ đâu đi qua, nhỏ giọng nói “Không phải vanilla, hôm nay là hot coffe, venti[12] .” Dứt lời, Tiểu Diệp lại quay về quầy thu ngân, nói “Tiểu Đồng, tính tiền giúp chị đi, anh ấy còn gọi thêm một ly cà phê nữa.”

[12] Cà phê đen nóng, ly lớn.

Nhiều khách hàng đang đứng đợi trước quầy thu ngân, Tiểu Diệp không đi ra được, hiển nhiên chị ấy không muốn bỏ qua cơ hội bưng cà phê tới cho người thanh niên kia, vẻ mặt khổ sở cầu cứu.

Tiểu Đồng cười xấu xa “Biểu hiện hôm nay của chị quá tệ, nên em sẽ kêu Tiểu Tạ bưng. Đừng giận, tiền boa vẫn là của chị.”

Cà phê nhanh chóng được pha xong. Tôi bưng tới bên cửa sổ. Không muốn quấy rầy anh, tôi tính nhẹ nhàng đặt cà phê lên bàn rồi đi. Nhưng anh biết tôi tới, ngẩng đầu lên nhìn.

Đó là một khuôn mặt chỉ nên xuất hiện trên trang quảng cáo nước hoa của tạp chí thời trang, ngập tràn mùa xuân, tươi sáng chói lọi. Tôi ngẩn ra một lúc, quên cả hít thở. Đột nhiên tôi cảm thấy, Bắc Kinh đúng là một thành phố tươi đẹp. Trong lúc hoảng hốt, tay tôi chợt run nhẹ, vài giọt cà phê nóng hổi sóng sánh đổ ra ngoài, rơi xuống ngón tay tôi. Tính tôi sợ nóng nên tay càng run hơn, ly cà phê rơi xuống, chỉ nghe một tiếng “cạch”, ly cà phê đã chạm mặt bàn, hất cà phê bắn tung tóe lên người anh, rồi lăn xuống đất, cà phê chảy tràn ra.

“I’m… terribly sorry! Sir!”[13] Trong lúc hốt hoảng, tôi buột miệng nói một câu tiếng Anh.

[13] Tôi… vô cùng xin lỗi, thưa ngài!

Tôi không biết vì sao mình lại buột miệng nói tiếng Anh. Có thể là vì tôi đã thuộc lòng chương trình “Tiếng Anh điên cuồng”, cũng có thể là vì tôi không muốn nói tiếng Trung, để tránh người ta nghe ra giọng địa phương của tôi. Tóm lại, tôi nhìn thấy áo sơ mi trắng tinh của anh dính một vệt cà phê lớn. Cà vạt màu xanh lam cũng biến thành màu nâu.

Anh nhíu nhíu mày, không nói gì.

“Thật xin lỗi, tôi là… nhân viên thực tập. Anh có bị phỏng không?”

“Tôi không sao.” Anh nói, giọng rất trầm, vô cùng cuốn hút.

Tôi đang định nói tiếp, Tiểu Diệp đã vọt tới cạnh tôi “Thưa anh, chúng tôi chân thành xin lỗi, anh có bị phỏng không?”

Anh lắc đầu.

Tôi cúi đầu, thấy cà phê vẫn đang nhỏ giọt từ ống quần anh. Tiểu Đồng khó chịu liếc tôi, lấy một tấm bảng thông báo sàn ướt màu vàng ra, đặt cạnh bàn.

“Thưa anh, chúng tôi vô cùng xin lỗi. Nếu anh thấy tiện, xin vui lòng đem hóa đơn giặt ủi đến đây, chúng tôi sẽ thanh toán lại.”

“Không cần đâu. Là do tôi lỡ tay làm đổ cà phê thôi, không liên quan gì tới cô gái này đâu.”

“Vậy sao?” Tiểu Diệp và Tiểu Đồng đồng thời quay lại nhìn tôi, vẻ mặt khó hiểu.

Tôi hơi sửng sốt, nói “Cảm ơn ý tốt của anh. Ly cà phê thật sự là do tôi làm đổ. Lần sau… tôi sẽ chú ý hơn.”

Lúc nói câu này, tôi không khỏi liếc nhìn Tiểu Diệp, trong lòng rầu rĩ, không biết liệu mình còn có “lần sau” hay không. Nhưng Tiểu Diệp rất hài lòng với thái độ cúi đầu thành thật nhận lỗi của tôi.

Tôi vội đi lấy giẻ lau để dọn dẹp hiện trường. Tiểu Diệp đề nghị pha một ly cà phê mới cho anh, nhưng anh từ chối.

Anh đóng laptop lại, bỏ vào túi xách, sau đó chống gậy đứng dậy.

“Cẩn thận, sàn nhà trơn lắm.” Tôi nhẹ nhàng nói.

Anh gật đầu, đi ra cửa, chờ cửa tự động mở ra, lặng lẽ rời đi.

Thật ra anh đi cũng nhanh, chỉ có điều dáng đi hơi cà nhắc.

Tôi nhìn lại, anh để lại 50 tệ trên bàn. Tiểu Đồng liền cầm lấy không chút do dự.

Lần đầu tiên đi làm mà phạm lỗi lớn, tôi xấu hổ vô cùng, nên liên tục xin lỗi Tiểu Đồng.

“Đừng lo, em không phải là người đầu tiên làm đổ cà phê lên người anh ta đâu. Yên tâm đi, tụi anh sẽ không nói cho ông chủ biết. Có điều, lần sau gặp trai đẹp phải bình tĩnh hơn.” Rồi anh ta hất mặt qua, nói nửa thật nửa đùa “Khuyên em một câu, nghe hay không tùy em, tuyệt đối đừng lãng phí thời gian vì anh ta. Anh ta chưa từng liếc mắt nhìn cô gái nào đâu.”