Tư Mã Chiêu kéo binh đến Hoài Nam thì gặp đại binh của Ngô.

Hai bên dàn trận vừa xong thì tướng Ngụy là Vương Cơ ra khiêu chiến với tướng Ngô là Châu Dị.

Hai bên đánh nhau chừng mười hiệp, Châu Dị cự không nổi phải bỏ chạy.

Dương Tu bèn ra tiếp ứng, nhưng đánh được một hồi cũng thua luôn . Binh Ngô đại bại.

Gia Cát Ðản trong thành Thọ Xuân, nghe tin thất trận, bèn rút quân ra khỏi thành để chống với Tư Mã Chiêu.

thấy thế, Chiêu liền mời Tán Kỵ Bùi Tự và Chung Hội đến nghị kế.

Hội thưa :

– Binh Ngô tuy đông, nhưng đánh giặc vì ham danh lợi. Vậy phải tìm cách dụ chúng thì sẽ thắng. Hễ binh Ngô lui ắt Gia Cát Ðản bị cô lập .

Tư Mã Chiêu nghe theo, bèn sai Thạch Bào và Châu Thới dẫn binh mai phục tại Thạch Ðầu Thành, còn Vương Cơ và Trần Khiên dẫn binh đến dụ địch.

Bên Ngô, Châu Dị và Dương Tu dẫn binh đi trước, Gia Cát Ðản đi sau.

Châu Dị gặp Vương Cơ, hai bên đánh nhau được vài hiệp thì Cơ bỏ chạy. Dị rượt theo.

Binh Ngụy bỏ cả gươm giáo mà chạy.

Binh Ngô tranh nhau lượm, hàng ngũ tan rã.

Gia Cát Ðản cả sợ biết là đã trúng kế của Tư Mã Chiêu. Vừa muốn lui binh thì gặp quân Ngụy mai phục, ùa ra chận đường, phía sau Chiêu đốc binh đánh tới .

Binh Ngô đại loạn chết vô số kể . Thấy yếu thế , Gia Cát Ðản lui quân vào thành Thọ Xuân cố thủ.

Tướng Ngô là Châu Dị và Dương Tu chạy trở về ra mắt Tôn Lâm.

Tôn Lâm cả giận mắng :

– Làm tướng mà đánh trận nào cũng thua thì còn để làm gì . Bèn truyền quân sĩ đem ra chém liền.

Rồi lại kêu Vu Thuyên mà nói :

– Hãy đi cứu thành Thọ Xuân. nếu không thắng giặc thì đừng hòng thấy ta !

Vu Thuyên vâng lời ra đi.

Gia Cát Ðản ở trong thành Thọ Xuân bị Tư Mã Chiêu vây chặt, trong thành hết lương, quân sĩ muốn ra đánh, nhưng Ðản không chịu. Lâu ngày quân sĩ nản lòng, đêm nào cũng có kẻ lén ra đầu Ngụy .

Trong lúc đó, tướng Ngô là Vu Thuyên tới, thấy binh mình quá ít so với binh Ngụy, lại gặp Vương Cơ hét lớn :

– Tình thế đã nguy ngập, sao không đầu đi cho sớm ?

Vu Thuyên nổi giận nói :

– Lãnh mạng đi cứu nạn, đã không cứu mà còn đầu hàng, thì thật trái nghĩa lắm thấy . Nói xong lấy đao tự vận trước mặt Vương Cơ.

Còn Văn Khâm ở một góc thành với hai con, thấy quân sĩ nhiều người đói lã, bèn nói với Gia Cát Ðản :

– Lương đã cạn, quân sĩ nhiều kẻ chết đói, nên cho quân phương Bắc ra ngoài thành để bớt ăn đi.

Ðản nổi giận :

– Ngươi cố ý hại ta chăng ?

Bèn sai quân đem ra chém.

Văn Anh, Văn Hổ thấy cha bị giết, lập tức ra đầu Ngụy.

Tư Mã Chiêu thấy Văn Anh khi xưa đã đánh lui binh Ngụy, muốn giết để báo thù, nhưng Chung Hội can :

– Việc xưa là tội của Văn Khâm. Nay Khâm đã chết, nếu giết hai con của y đã ra hàng, e nhiều người không phục.

Chiêu nghe lời, sai gọi Văn Anh, Văn Hổ vào phủ dụ rồi phong cho làm quan nội hầu.

Gia Cát Ðản trong thành không thấy quân đến cứu viện, Các tướng lại ra đầu Ngụy nhiều , bèn than một hồi rồi cũng tự vận mà chết. Quân sĩ thấy vậy mở cửa thành đầu hàng hết.

Tư Mã Chiêu vào thành Thọ Xuân, truyền bắt hết gia quyến Gia Cát Ðản buộc phải đầu hàng. Nhưng bọn tùy tùng nhất loạt không chịu. Chiêu nổi giận truyền đem chém hết.

Các tướng Ngô thấy thành Thọ Xuân đã mất, Gia Cát Ðản bị chết, mà trở về thì sợ Tôn Lâm, bèn kéo binh đến đầu Tư Mã Chiêu hết.

Dẹp xong đất Hoài Nam rồi , Tư Mã Chiêu bèn thĩnh Ngụy Chúa về Lạc Dương, nhưng đi nữa đường thì được tin Khương Duy đã lấy được Trường Thành rồi.

Tư Mã Chiêu vội nghị kế phá binh Thục.

Khương Duy ở Hớn Trung chọn được hai tướng là Tưởng Thơ và Phó Kiểm. Cả hai đều tài trí thao lược. Lại được tin Gia Cát Ðản dấy binh đánh Tư Mã Chiêu thì trong lòng cả mừng, bèn tâu với Hậu chúa xin đem binh phạt Ngụy .

Quan Trung Tán là Tiêu Châu thấy vậy than :

– Hậu chúa đam mê tửu sắc , lại dùng Hoạn quan Huỳnh Hạo lo việc chơi bời , bõ bê việc nước . Còn Khương Duy thì nay đánh chổ này , mai đánh chổ khác , không thương xót quân sĩ , bèn làm một “Thiên Thư Quốc Luận” mà gửi cho Khương Duy .

Luận rằng :

“Xưa các đại quốc không lo thì sinh biến , Tiểu quốc không lo thì sinh trị . Nay Thục đã yếu , việc trào chính bõ bê , hoạn quan hoành hành , Chúa Thượng nhu nhược. Còn bên ngoài thì cứ nay chinh phạt nơi này , mai chinh phạt nơi khác, làm chó quân khổ mà dân cũng không an.

Do đó mà xét được nước yếu, nước mạnh.

Tế thế an bang thì phải được lòng dân dã, rồi sửa sang luật pháp hầu có được cái an bên trong thì khỏi sợ cái mạnh bên ngoài.

Nay không được như trên mà ham đánh là điều không nên .

Phải tùy thời mà động , còn chỉ tin vào trí dũng mà thôi e có lúc không thành “.

Khương Duy đọc xong, vứt bỏ, cứ dấy binh như thường.

Phó Kiểm bàn nên đánh Trường Thành có lương thảo nhiều .

Khương Duy đồng ý và ra binh lối Trầm Lãnh để đi Trường Thành.

Anh họ Tư Mã Chiêu là Tư Mã Vọng hiện đang trấn giữ nơi này, liền cho Vương Chơn và Lý Bàn ra hạ trại ngoài thành để đối địch .

Gặp nhau trên trận địa , Khương Duy bảo Tư Mã Vọng :

– Bọn ngươi nay bắt chước Lý Thôi , Quách Dĩ rồi đó . Mau qui thuận là hơn .

Tư Mã Vọng mắng lại :

– Bọn giặc chúng bay , tự dưng xâm phạm Thượng quốc , không mau lui binh ắt chẳng toàn thây .

Rồi ra lệnh cho Vương Chơn ra đánh .

Bên này Phó Kiểm cũng xông ra , dùng thế bắt sống được Vương Chơn .

Phó Kiểm toan quay về thì Lý Bàn vọt ra để cứu bạn .

Phó Kiểm biết , cho ngựa chạy chậm rồi rút kim giản ra đàng sau trúng Lý Bàn té lăn xuống ngựa mà thác.

Tư Mã Vọng vội rút vào thành đống chặt cửa lại.

Hôm sau , Khương Duy dùng tên lửa bắn vào thành, binh Ngụy hỗn loạn than khóc.

Ðang lúc hãm thành, bỗng có một đạo binh Ngụy kéo tới, một tướng còn trẻ dẫn đầu hô lớn :

– Khương Duy, mi có biết Ðặng Tướng Quân không ?

Khương Duy nghĩ là Ðặng Ngãi liền xông tới đánh hơn năm mươi hiệp mà tướng trẻ lại càng hăng .

Khương Duy liền nghĩ kế rồi chạy theo mé núi, khi thấy tướng trẻ gần đuổi kịp liền quay thương chém trái.

Tướng trẻ tránh được, nhưng con ngựa thì bị quị xuống.

Khương Duy toan chém nữa thì có một tướng phi ngựa tới hét lớn :

– Chớ hại con ta là Ðặng Trung, có ta là Ðặng Ngãi đây !

Khương Duy đánh lâu đã mệt nên hẹn Ðặng Ngãi hôm sau đánh.

Ðặng Ngãi thấy trận địa mình bất lợi nên cũng rút binh về, sau đó một mặt cố thủ, một mặt báo cho Tư Mã Chiêu.

Khương Duy nói với Phó Kiểm :

– Nó đợi Tư Mã Chiêu phân đạo quân mà tiếp cứu. Nay ta phải báo Tôn Lâm đánh mạnh để cầm chân Tư Mã Chiêu . Vừa dứt lời đã có tin cấp báo Tư Mã Chiêu đánh tới Thọ Xuân, Gia Cát Ðản đã tử trận, binh Ngô cũng rút hết ! Khương Duy thất kinh liền lui binh ngay.